بسم الله الرحمن الرحیم

شما غافلید كه الان با امریكا كه مجهز به همه جهاز های درجه اول دنیاست یعنی یك قوه ای است كه در دنیا مقابل ندارد روبرو هستید، اما ما مجهزیم به یك قدرت بالاتر از او و آن توجه به خدا و به اسلام است ولی نباید فراموش كنیم ما مواجهیم با یك چنین قدرت بزرگ كه علاوه بر قدرت تسلیحاتی، قدرت های بزرگ شیطانی هم دارد كه الان در همه دنیا فعالیت و تبلیغات می كند و وادار می كند ممالك دیگر را كه آنقدر كه بتوانند تجهیز كنند از این جهت من آن چیزی را كه به صلاح ملت و به صلاح اسلام است و به صلاح شماست باید عرض كنم و آن اینكه تشنج صحیح نیست قوای شما باید الان همه مجتمع در یك راه باشد.
گفتید و مقابله با یك چنین قدرتی می كردید شما الان می دانید كه مقابله ما با یك قدرتی است كه قدرتش صدها برابر و بلكه زیادتر از آن قدرت قبلی است شما امروز یك چنین حالی دارید و مملكت تان یك چنین حالی دارد مملكت شما الان یك حالی دارد كه اگر دیر بجنبیم، برای همیشه تا آخر از بین رفتیم همه باید یكصدا باشند سروصدای امروز، فقط مقابله با امریكاست امروز هر سر و صدائی بلند بكنید كه غیر از این مسیر باشد، بدانید كه بردش را آنها دارند شما این را بدانید كه من به شماها علاقه دارم، به پاسدارها علاقه دارم، پاسدارها بودند كه مملكت ما را در چنین زمانی كه هیچ كس نمی توانست حفظ بكند، حفظ كردند الان هم حفظ می كنند، این یك علاقه الهی است كه ما به شما داریم و این را بدانید كه یك مطلبی كه برخلاف شما باشد، برخلاف صلاح اسلام است و ما نخواهیم زد، لكن اگر یك مطلبی را من الان گفتم به شما كه باید را ه را چطوری رفت، بدانید كه این هم صلاح شماست و هم صلاح مملكت تان. باید ما همه قوای مان را مجتمع كنیم برای نجات دادن یك كشور، باید اگر مسائلی برای ما پیش بیاید هرچه هم سخت باشد تحمل كنیم باز من تكرار می كنم كه بدانید شما با یك قدرتی مواجه هستید كه اگر غفلت بشود،‌مملكت تان از بین می رود، غفلت نباید بكنید غفلت نكردن به این است كه همه قوا را و هرچه فریاد دارید سر امریكا بكشید، هرچه تظاهرات دارید بر ضد امریكا بكنید قوای خودتان را مجهز بكنید و تعلیمات نظامی پیدا كنید و به دوستانتان تعلیم دهید، به همه اشخاصی كه همین راه می روند تعلیمات نظامی بدهید مملكت اسلامی باید همه اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشدیكی از ابواب فقه باب رمی است، باب تیر اندازی است، آن وقت تیر اندازی بوده، حالا هم تیر اندازی هست به یك طور دیگری در اسلام با اینكه رهان یعنی یك چیزی را بگذارند برای چیزی كه نظیر قمار بازی می شود حرام است، برای تیر اندازی حرام نیست، برا ی اسب دوانی حرام نیست سبق و رمایه یكی از مسائل فقه است برای اینكه برای همه افراد مستحب است كه سواری را یاد بگیرند، حالا اتومبیل سواری و رانندگی را یاد بگیرند و برای همه است كه تیر اندازی را یاد بگیرند، فنون جنگی را یاد بگیرند باید ملت ما جوان های شان مجهز باشند به همین جهاز و علاوه برجهاز دینی و ایمانی كه دارند مجهز به جهازهای مادی و سلاحی هم باشند و یاد گرفته باشند اینطور نباشند كه كسی تفنگی كه دستشان آمد ندانند كه با آن چه كنند باید یادبگیرند ویاد بدهند جوان ها را یادشان بدهید، همه جا باید اینطور بشود كه یك مملكتی بعد از چندسالی كه بیست میلیون جوان دارد، بیست میلیون تنفگدار داشته باشد و بیست میلیون ارتش داشته باشد و یك چنین مملكتی آسیب پذیر نیست و الان هم الحمد الله آسیب پذیر نیست الان هم ما پشتیبانمان خداست و ما برای او نهضت كردیم، برای پیاده كردن دین او نهضت كردیم، و خدا با ماست و من امیدوارم كه شكست برای شما نباشد خداوند همه تان را حفظ كند و این معنائی را كه عرض كردم توجه به آن داشته باشید به رفقائی كه دارید، به دستجاتی كه هستند و هرجا كه هستند توجه بدهید كه امروز یك روزی است كه همه با هم یك مطلب بگوئیم، همان كه الان شعار مردم شده الان محرم است و همه دستجات بیرون می آیند و دستجات باید عزاداری بكنند عزاداری مهم است، در ضمن عزاداری همان شعارهائی هم كه می دهند،‌بدهند ولی عزاداریشان هم باید باشد خداوند همه شما را انشاءالله حفظ كند من دعا گوی همه شما هستم.
و السلام علیكم ورحمه الله و بركاته.

آخرین پیام امام خمینی در آستانه سالگرد بسیج مستضعفین

تاریخ:2/9/67
بسم الله الرحمن الرحیم
تشكیل بسیج در نظام جمهوری اسلامی ایران یقینا از بركات و الطاف جلیه خداوند تعالی بود كه بر ملت عزیز و انقلاب اسلامی ایران ارزانی شد.

در حوادث گوناگون پس از پیروزی انقلاب خصوصا جنگ‚ بودند نهادها و گروه های فراوانی كه با ایثار و خلوص و فداكاری و شهادت طلبی‚ كشور و انقلاب را بیمه كردند. ولی حقیقتا اگر بخواهیم مصداق كاملی از ایثار و خلوص و فداكاری و عشق به ذات مقدس حق و اسلام را ارائه دهیم‚ چه كسی سزاوارتر از بسیج و بسیجیان خواهند بود! بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است كه شكوفه های آن بوی بهار وصل و طراوات یقین حدیث عشق می دهد. بسیج مدرسه عشق و مكتب شاهدان و شهیدان گمنامی است كه پیروانش بر گلدسته های رفیع آن‚ اذان شهادت و رشادت سر داده اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاك اسلامی است كه تربیت یافتگان آن‚ نام و نشان در گمنامی و بی نشانی گرفته اند. بسیج لشكر مخلص خداست كه دفتر تشكل آن را كه همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده اند.

من همواره به خلوص و صفای بسیجیان غبطه می خورم و از خدا می خواهم تا با بسیجیانم محشور گرداند‚ چرا كه در این دنیا افتخارم این است كه خود بسیجی ام. من مجددا به همه ملت بزرگوار ایران و مسئولین عرض می كنم چه در جنگ و چه در صلح بزرگترین ساده اندیشی این است كه تصور كنیم جهانخواران خصوصا آمریكا و شوروی از ما و اسلام عزیز دست برداشته اند لحظه ای نباید از كید دشمنان غافل بمانیم‚ در نهاد و سرشت آمریكا و شوروی كینه و دشمنی با اسلام ناب محمدی - صلی الله علیه و آله و سلم - موج می زند باید برای شكستن‚ امواج طوفان ها و فتنه ها و جلوگیری از سیل آفت ها به سلاح پولادین صبر و ایمان مسلح شویم. ملتی كه در خط اسلام ناب محمدی - صلی الله علیه و آله و سلم - و مخالف با استكبار و پول پرستی و تحجرگرایی و مقدس نمایی است‚ باید همه افرادش بسیجی باشند و فنون نظامی و دفاعی لازم را بدانند‚ چرا كه در هنگامه خطر ملتی سربلند و جاوید است كه اكثریت آن آمادگی لازم رزمی را داشته باشد.

خلاصه كلام‚ اگر بر كشوری ندای دلنشین تفكر بسیجی طنین اندازد‚ چشم طمع دشمنان و جهانخواران از آن دور خواهد گردید و الا هر لحظه باید منتظر حادثه باشیم. بسیج باید مثل گذشته و باقدرت و اطمینان خاطر به كار خود ادامه دهد. امروز یكی از ضروری ترین تشكل ها‚ بسیج دانشجو و طلبه است. طلاب علوم دینی و دانشجویان دانشگاه ها باید با تمام توان خود در مراكزشان از انقلاب و اسلام دفاع كنند‚ فرزندان بسیجی ام در این مراكز‚ پاسدار اصول تغییر ناپذیر ((نه شرقی و نه غربی)) باشند. امروز دانشگاه و حوزه از هر محلی بیشتر به اتحاد و یگانگی احتیاج دارند. فرزندان انقلاب به هیچ وجه نگذارند ایادی آمریكا و شوروی در آن دو محل حساس نفوذ كنند. تنها با بسیج است كه این مهم انجام می پذیرد. و مسائل اعتقادی بسیجیان به عهده این دو پایگاه علمی است. حوزه علمیه و دانشگاه باید چارچوب های اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار دهند. باید بسیجیان جهان اسلام در فكر ایجاد حكومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است‚ چرا كه بسیج تنها منحصر به ایران اسلامی نیست‚ باید هسته های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد و در مقابل شرق و غرب ایستاد. شما در جنگ تحمیلی نشان دادید كه با مدیریت صحیح و خوب می توان اسلام را فاتح جهان نمود. شما باید بدانید كه كارتان به پایان نرسیده است‚ انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداكاری های شماست مسئولین تنها با پشتوانه شماست كه می توانند به تمامی تشنگان حقیقت و صداقت اثبات كنند كه بدون آمریكا و شوروی می شود به زندگی مسالمت آمیز توام با صلح و آزادی رسید. حضور شما در صحنه ها موجب می شود كه ریشه ضدانقلاب در تمامی ابعاد از بیخ و بن قطع گردد.

من دست یكایك شما پیشگامان رهایی را می بوسم و می دانم كه اگر مسئولین نظام اسلامی از شما غافل شوند‚ به آتش دوزخ الهی خواهند سوخت. بار دیگر تاكید می كنم كه غفلت از ایجاد ارتش بیست میلیونی‚ سقوط در دام دو ابرقدرت جهانی را به دنبال خواهد داشت. من از تمامی بسیجیان خصوصا از فرماندهان عزیز آن تشكر می كنم و از دعای خیر برای این فرزندان با وفای اسلام غفلت نخواهم نمود. خداوند شهدای عزیز و گمنام بسیج را كه به نعمت همجواری اهل بیت - علیهم السلام - متنعم و جانبازان عزیز را شفا و اسرا و مفقودین عزیز را سالما به اوطانشان بازگرداند و هر روز بر عظمت و شوكت این نهاد مقدس و مردمی كه پیروان اسلام عزیز و حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا لمقدمه الفدا هستند بیفزاید.

والسلام علیكم و رحمه الله
روح الله الموسوی الخمینی

مقدمه:

بسیج یك نهاد انقلاب است كه از توده مردم و آحاد جامعه تشكیل شده است. برخی از جامعه شناسان و صاحبان علم سیاست معتقدند. بسیج برای انقلاب بوجودمی آید، یعنی توده مردم بسیج می شوند تا انقلابی را به نتیجه برسانند. از همین روی به حركت توده های مردم برای برپایی نظام حكومتی جدید، بسیج گفته می شود. اصولاً بر اساس چنین تفكری ، پس از تغییر نظام حكومتی و سیاسی، بسیج فلسفه وجودی خود را از دست می دهد و حركت توده ها، جای خود را به نهادهای قانونی و اقدامات نهادینه می دهند. یعنی با ایجاد نظام حكومتی و تشكیل نهادهای قانونی، حركت بسیجی متوقف می شود.
البته حكومتها به ویژه حكومتهای دموكراتیك، مشاركت مردم و مشاركت بسیجی را برای اداره امور می پذیرند. زیرا باعث استحكام و پایداری نظام حكومتی می شود و تلاش می نمایند تا مردم را در سرنوشت خود و اداره امور مملكتی به بازی بگیرند. این نوع اقدام را مشاركت مدرن می نامند كه در سایه حضور مردم در انتخابات، شوراها و خدمات اجتماعی تعریف می شود. بنابراین چنین دیدگاهی بین حضور مردم در صحنه انقلاب ( مشاركت بسیجی) و حضور مردم در اداره مملكت (مشاركت مدرن) تفاوت قائل است.
در جمهوری اسلامی ایران، حركت توده ها و حضور نیروهای مردمی قبل از پیروزی انقلاب ایجاد شد و در حین انقلاب، نقش مردم بسیار چشمگیر بود كه انقلاب اسلامی، همان انقلاب مردم و ملت مسلمان بشمار می رود. این حركت، پس از تشكیل نهادهای قانونی، دچار ركود نمی شود و فلسفه و منشاء چنین حركتی عوض نمی شود، بلكه همین حضور و مشاركت و همین حركت جمعی و مردمی ، تغییر كاربری می دهد و به جای انقلاب كردن، در جهت اصلاحات و سازندگی جامعه قدم برمی دارد. از دیدگاه اسلامی، حركت مردمی انقلابی تحت رهبری و هدایت ولی امر انجام می گیرد و پس از آن نیز تحت ولایت فقیه عمل می كند.
ضرورت استمرار حركت مردمی است كه دستور تشكیل بسیج ، پس از پیروزی انقلاب و تشكیل شورای انقلاب صادر می شود. یعنی زمانی كه كشور در حال نهادینه شدن و شكل یافتگی است، ضرورت حضور مردم احساس می شود. از این جهت حضور مردم، ضروری می شود كه حركت و جنبش اجتماعی مردم ، ایستا نشود و همان مردمی كه برای اهداف بلند و آرمانی انقلاب كردند، همان مردم باید آن را حفظ نمایند و چنین تفكری را توسعه دهند. یعنی در جمهوری اسلامی ایران، سازمان بسیج برای حفاظت و حراست از دستاوردی است كه خود مردم قیام نمودند و حكومت دلخواه خود را به وجود آوردند. چنین تفكری است كه تهدیدات خارجی به كشور را تعرض به خود می داند و آن را وظیفه دولت نمی داند، بلكه وظیفه خویش می داند تا از آسیب وارده جلوگیری نماید و حمله را دفع می نماید.
هنگامی كه دشمن سرسخت این مردم، وارد آبهای خلیج فارس می شود و خطر حمله به ایران نزدیكتر می گردد، فرمان بسیج عمومی در پنجم آذر ماه سال 1358 صادر می شود. روشن است در چنین وضعیتی بسیج عمومی باید كاركرد دفاعی و نظامی داشته باشد. زیرا كشور در وضعیتی است كه ارتش آن آمادگی دفع چنین حمله ای را ندارد. اصولاً در چنین شرایطی ارتش دستخوش تحول می شود و توان رزمی آن بسیار پایین خواهد بود. دیگر نیروهای نظامی (سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ) و انتظامی (كمیته انقلاب اسلامی سابق، شهربانی سابق و ژاندارمری سابق) برای امنیت داخلی و جریانات سیاسی به وجود آمده اند و توان دفاعی اندك ندارد.
آنچه كه در این هنگام، می تواند داروی شفابخش باشد، حضور گسترده مردم و آمادگی روحی و جسمی آنان برای دفاع از سرزمین و حكومت می باشد كه در واقع بسیج عمومی نظامی است. با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران حركت نظامی بسیج شتاب بیشتری به خود گرفت. زیرا در هنگام تشكیل بسیج، صرفاً تهدید آمریكا علیه ایران، درخلیج فارس وجود داشت یعنی خطر در حد تهدید بود و هنوز به مرحله حمله و تجاوز نرسید، ولی در 31 شهریور 1359 تجاوز از جنوب و غرب كشور، از سوی عراق و كشورهای هم پیمان به صورت سراسری و گسترده انجام گرفت، از این نظر تشكیل هسته های مقاومت، جدی تر شد و كاركرد بسیج به عنوان، كاربردی نظامی و دفاعی مفهوم پیدا كرد.

كاركرد بسیج در نظام اسلامی

تبیین كاركرد بسیج در جمهوری اسلامی ایران از این حیث دارای ارزش و اهمیت است كه دارای رویكردی نوین و اختصاصی است. یعنی برخلاف نظریه جامعه شناختی كه حركت مردمی را برای انقلاب ضروری می داند و پس از تشكیل نهادهای قانونی، بسیج عمومی را لازم نمی دانند و جلوی هر حركت اجتماعی و مردمی را خواهند گرفت. رویكرد نوین جمهوی اسلامی به بسیج، موجب گردید نخبگان و توده های انقلابی، پس از انقلاب، منفعل نشده بلكه همان نخبگان و همان توده ‌مردم، در جهت حفاظت و حراست از انقلاب، به راه خود ادامه دهند.

اگر بخواهیم كاركرد بسیج را در طی دو دهه پس از تشكیل بسیج مورد مطالعه قرار دهیم، باید از نظر زمانی آن را به 4 دوره تقسیم كنیم:
دوره اول: 1358 تا 1360
دوره دوم: 1361 تا نیمه اول 1367
دوره سوم: نیمه دوم 1367 تا 1370
دوره چهارم: 1371 تا 1380

دوره اول: 1358 تا 1360

این مقطع از عمر بسیج ، دوران طفولیت و ولادت است. ولادت بسیج را می توان مصادف با صدور فرمان بسیج عمومی در آذرماه 1358 دانست. از صدور فرمان تا جنگ تحمیلی، بسیج عمومی به معنی لغوی واژه بسیج، رایج بود یعنی در طول مدت چند ماه (حدود 9 ماه) در مردم آمادگی بوجود آمد تا در برابر خطرات احتمالی مقاومت كنند. هنوز حمله ای صورت نگرفته تا بسیج به معنی واقعی و حقیقی آن ایجاد شود، عضویابی، آموزش و سازماندهی نیروهای بسیجی انجام گرفت ولی مرحله بكارگیری و انجام مأموریت ، جنبه عملی به خود نگرفت.
هدف از تشكیل بسیج و آموزش مردم، فراهم كردن زمینه و بستر دفاع در برابر تجاوز بود. هنوز از نوع، میزان و چگونگی تجاوز اطلاعات كافی در دست نبود. بنابراین هدف گذاری و برنامه ریزی بسیج، یك پیش بینی منطقی به حساب می آمد.
قسمت اول عمر بسیج ، بیشتر از نظر رویكرد دارای اهمیت بود. یعنی در این دوره، شرایطی فراهم آمد كه بر اساس دیدگاه امام راحل (ره) پیرامون ضرورت تشكیل بسیج، اهداف بسیج و برنامه های آن زمینه كاركرد نظامی و دفاعی را بوجود آورد. ولی دستاورد مهم این مقطع، رویكرد مشترك به بسیج بود كه دولت و ملت به ایجاد سازمان بسیج برای دفاع از انقلاب اسلامی پی برده بودند و از این جهت دیدگاههای دوگانه یا چندگانه مشاهده نمی شود. وحدت نظر و نگاه واحد، مشخصه مقطع اول عمر بسیج به حساب می آید.
پاره دوم این مقطع ، با شروع جنگ تحمیلی آغاز می شود كه نیروهای آموزش دیده به صورت داوطلب به سوی جبهه ها حركت می كنند و در جنگهای نامنظم و عملیاتهای كوچك علیه رژیم بعث عراق شركت می كنند. چندان مهم نبود كه نیروهای بسیجی و مردمی تحت چه سازمان و تشكیلاتی بسیج می شوند، نحوه‌ اعزام آنان چگونه است، برنامه ریزی بسیج چگونه صورت می پذیرد و در عرصه نبرد، در چه قالب های نظامی سازماندهی می شوند، چگونه می جنگند و با چه ابزاری نبرد می كنند. آنچه مهم بود اینكه انگیزه دفاع مردمی و بسیج نظامی بسیار بالا بود و برای دفع متجاوز باید اقدام كنند و با سلاح یا بدون سلاح، جنگ را در زندگی خود وارد كردند.
اندكی از آغاز جنگ نگذشته بود كه بسیج نیروها به عهده سپاه پاسداران گذاشته شد.
بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، در تاریخ دی ماه 1359، تشكیلات بسیج مستضعفین به سپاه پاسداران و انقلاب اسلامی محول گردید و سازمان بسیج ملی منحل شد.
به استناد ماده 9 اساسنامه‌سپاه، مصوب 1361 برنامه ریزی، سازماندهی ، اداری، فرماندهی و اجرای آموزشهای عقیدتی – سیاسی و نظامی اعضای بسیج مستضعفین به عهده سپاه پاسداران گذاشته شد و هدف از تشكیل واحد بسیج مستضعفین ایجاد تواناییهای لازم در كلیه‌ افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی، به منظور دفاع از كشور، نظام جمهوری اسلامی و همچنین كمك به مردم هنگام بروز بلایا و حوادث غیرمترقبه داشته شد. سپاه پاسداران كه مسؤولیت امنیت داخل كشور را بر عهده داشت، با شروع جنگ به كمك ارتش جمهوری اسلامی ایران شتافت و از اولین روز جنگ ، عرصه نبرد را حوزه مأموریت خود در نظر گرفت و با پیوست واحد بسیج مستضعفین ، اعزام نیروهای بسیجی به جبهه ها از طریق سپاه پاسداران انجام می گرفت. در نتیجه برنامه ریزی برای آموزش، اعزام، بكارگیری و تجهیز، نسبت به اوایل جنگ، حالت بهتری به خود گرفت. از این زمان كاركرد دفاعی و نظامی نیروهای بسیجی تعریف دقیق تری به خود گرفت و رویكرد بسیج تا سال 1360، جنبه عملی، عینی و واقعی به خود گرفت و نیروهای بسیجی جزء نیروهای اصلی عمل كننده در مناطق جنگی به حساب می آمدند. اقدامات بسیجیان همرزم پاسداران، كاركردی مثبت و سازنده از خود به جای گذاشت زیرا عمده نیروهای اعزامی به جبهه، از میان افراد ذخیره و ویژه بسیج بوده كه از نظر رفتار و عملكرد، شباهت زیادی با پاسداران انقلاب اسلامی داشته اند.

دوره دوم: 1361 تا نیمه اول 1367

در مقطع دوم عمر بسیج ، كاركرد مثبت و فرهنگ ساز آن ادامه پیدا كرد. انجام عملیاتهای بزرگ در جبهه های جنوب و غرب كه از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام می گرفت و یا به صورت مشترك با ارتش اجراء می شد، حضور انبوه عظیم مردم را طلب می كرد. از همین روی در طی سالها سازمان بسیج گسترش بیشتری پیدا كرد و پایگاههای مقاومت بسیج علاوه بر مساجد و محلات كه پایگاه مردمی را تشكیل می دادند، دامنه آن به دیگر اقشار جامعه و طبقات اجتماعی توسعه پیدا نمود.
واحد بسیج برای عضویابی و ترغیب افراد داوطلب به شركت در جنگ، برنامه ریزی اساسی انجام داد. در مقطع اول عمدتاً نیروهای از قبل آموزش دیده برای حضور در عملیاتها به جبهه اعزام می شدند ولی از آنجا كه در این دوره احتیاج به بسیج عمومی شده و در نیتجه افراد جدید باید وارد حركت منطقی و پایدار بسیجی شدند. فرآیند جذب و شیوه های صحیح عضویابی به دقت مورد بررسی قرار گرفت. در آغاز این مقطع تحولی عظیم در امر جذب بوجود‌ آمد و آن تشكیل بسیج دانش آموزی در مدارس بود. التهاب و هیجان نوجوانان و جوانان دانش آموز برای دفاع از نظام اسلامی با تشكیل واحدهای مقاومت در سطح مدارس بیشتر شد. بنابراین در میان رزمندگان، نوجوانانی مشاهده می كنیم كه توان حمل سلاح، تجهیزات انفرادی و امكانات را ندارند ولی نشاط و شادابی حضورشان در جنگ. حماسه ای دیگر آفرید و شهید محمدحسین فهمیده ، حماسه ساز حماسه سازان عرصه خون و آتش شده كه درباره اش بنیانگذار جمهوری اسلامی تعبیر به رهبر نموده اند.
در طول مدت جنگ، بیش از 550 هزار دانش آموز بسیجی به جبهه عزیمت نمودند كه از میان آنان بیشتر از 36000 دانش آموز شهید شده و 2853 نفر جانباز و مجروح و 2433 نفر آزاده تقدیم انقلاب نموده اند.
در این دوره، آموزشهای قبلی بسیجیان كافی نبوده و سازمان بسیج با ایجاد مراكز آموزشی، تقویت و توسعه كمی و كیفی آموزشهای اعزام به جبهه را به عنوان برنامه اصلی خود قرار داد. آموزش های كوتاه مدت یك هفته ای و 15 روزه به آموزش چهل و پنج روزه اعزام به جبهه تبدیل گشت. علاوه بر آموزشهای عمومی بسیج، آموزش های تخصصی نیز رواج یافت و با توسعه یگانهای رزمی سپاه گردانهای ضد زره و ضد تانك تشكیل شد. در نتیجه تربیت بسیجیانی كه بتوانند با موشك آرپی جی 7 كار كنند بسیار ضروری بود. از دیگر مشخصه این مقطع كه به واسطه گستردگی جنگ و عملیات از یك سوی و حضور گسترده مردم و جوانان از طرف دیگر لازم به نظر رسید پشتیبانی از رزمندگان بود كه تجهیز انفرادی و لوازم جنگی رزمندگان در این دوره افق روشن و تازه ای به خود گرفت و علاوه بر بسیج نیروی انسانی ، بسیج امكانات و لوازم مورد نیاز جنگ، بر عهده بسیج گذاشته شد. ستاد جذب و هدایت كمكهای مردمی تشكیل شد، وزارتخانه های مختلف در این زمینه فعال شدند، بسیجیان ادارات و كارخانجات، علاوه بر حضور در جبهه ، امكانات ملی وزارتخانه ای را برای گسیل به جبهه آماده می نمودند. معاونت جنگ در اكثر وزارتخانه ها تشكیل شد. كارشناسان و متخصصین وزارتخانه ها به همراه لوازم و امكانات، اندیشه و فكر خود را صرف پیشبرد جنگ نمودند. جهاد سازندگی برای جذب كمكهای مردمی بیشتر از دیگران در صحنه حضور پیدا كرد.
ویژگی این دوره از جنگ و عمر بسیج این است كه بسیج عمومی به معنای واقعی تشكیل شد .اگر درمقطع اول ، افراد ذخیره و ویژه بسیج و سپاه به جبهه های جنگ اعزام می شدند ، و از قشر اجتماعی مشخصی به حساب می آمدند ، در این دوره ، همه اقشار ، برای ورود به بسیج آمادگی پیدا كردند .دامنه سنی رزمندگان از طیف محدود به طیف گسترده 13 الی 80 سال و حتی كمتر و بیشتر تبدیل شد . اعزام تحصیل كرده ها ، كارشناسان ، متخصصین در درشته های مختلف به جبهه ، وضعیت و حالت عادی پیدا كرد .
جلوه حضور اقشار در جنگ را می توانیم در این دوره به خوبی مشاهده كنیم .گاه كارگران یك كارخانه ، دسته جمعی به سوی جبهه حركت می كردند ، یعنی اعزام نیروها و تركیب افراد ، یك شكل ، هم رسته ، هم سال و دارای همنوایی اجتماعی مناسبی بوده اند . گاه دانش آموزان مدرسه به همراه معلم ، رئیس مدرسه و دیگران به جبهه می رفتند .
طرح های ویژه تبصره 2آموزش و پرورش ، طرح اعزام 6 ماهه دانشجویان ، طرح 20درصد وزارتخانه ها و ادارات نشانه های قشربندی اجتماعی رزمندگان و جلوه های حضور اقشار مختلف در بسیج است .
حضور زنان كه از ابتدای جنگ ، حالت نمادین داشت و عده ای از زنان فداكار ( بومی و غیر بومی ) در خطوط مقدم جبهه یعنی در شهرهای سونسگرد ، بستان ، آبادان ، خرمشهر و غیره پا به پای رزمندگان می جنگیدند و عده ای نیز به اسارت رفتند و تعدادی نیز شهید و مجروح گشتند ، در این دوره فعالیت چشمگیر ، منسجم و قانونمند را از سر گرفتند . بخش اعظم فعالیت های جذب امكانات و كمك های مردمی را زنان به عهده گرفتند . با حضور در مساجد و حسینیه لوازم انفرادی ، تجهیزات ، آذوقه و البسه رزمندگان را تهیه می كردند و گروهی از آنان ، خود مسوولیت انتقال ، انبارداری و توزیع آن را در بین رزمندگان را بر عهده می گرفتند .
ترغیب و تشویق همسران ، فرزندان ، برادران دیگر افراد را برای اعزام به جبهه بر عهده داشتند . بدرقه و اسقبال رزمندگان را چنان باسیته انجام می دادند كه در هنگام بدرقه ، عزیمت كنندگان ، روی بازگشتن را نداشته و در هنگام استقبال ، اندك مدتی در پشت جبهه در مرخصی بسر برده و مجددا برای حضور در جنگ ثبت نام می كردند .
در این زمان كاركرد بسیج به گونه ای مثبت و اثرگذاز بوده كه حاصل آن روییدن و سبز شدن فرهنگ و تفكر بسیجی است . فرهنگی كه نیروهای مردمی آرزوی برخورداری ان را داشتند . نمادهای فرهنگی چنین تفكری ، بسیار مقدس بود . چفیه ، سجاده ، مهر جبهه ، یادداشت ها و دیگر وسایل رزمندگان بسیجی ، شعاع تاثیرش به پشت جبهه انتقال پیدا كرد . مردم كوچه و خیابان و حتی زنان با تاسی از چنین نمادی ، فرهنگ بسیجی را ابراز و اظهار می كردند . فرهنگ بسیجی ، فراتر از مرزهای ایران اسلامی است و تفكر ناب آن كه برگرفته از اسلام ناب محمدی (ص) بود ، به ممالك اسلامی و ملل محروم و تحت ستم ، كشیده شد . پیشانی بند ها و سربندهای سرخ ، سبز و سفید با شعارهای الهی ، از پیشانی رزمندگان به پرواز در امده و بر فراز آسمان های قلب و روح جوانان لبنانی ، فلسطینی ، بوسنیایی و دیگر رزمندگان مسلمان به گردش در امد . این كاركرد بسیج را در این دوره می توان كاركرد؟ بسیج نامید .
در پایان این بخش ، بیان این مطلب دارای اهمیت است كه رویكرد نوین بسیج كه اختصاص به جمهوری اسلامی ایران دارد ، در طی همین چند سال ، سازماندهی گردید و از حالت ذهنی ، و نظری به حالتی پایدار ، استمرار و واقعی در آمد و همگان بر اقدامات و فعالیت های بسیجیان مهر صحت و اعتبار زدند . شایستگی عملكرد بسیجیان به اندازه ای است كه نه تنها انقلابیون ، طرفداران انقلاب ، بلكه بی تفاوت ها و گاه معترضین و مخالفین انقلاب ، بر وجود چنین فرهنگ و تفكری ارزش قائل می شوند.

دوره سوم : نیمه دوم 1367 الی 1370

در حقیقت با پذیرش قطعنامه 598 سازمان ملل ، مبنی بر آتش بس بین ایران و عراق ، مقطع دوم به پایان رسید یعنی پایان جنگ تحمیلی ، پایان مقطع دوم عملكرد بسیج به حساب می آید و مرحله جدیدی از عمر بسیج آغاز می شود . از جهتی مقطع سوم ، با مقطع اول شباهت دارد ، زیرا بستر حركت منطقی بسیج و زمینه های عملكرد آن فرو ریخت و مولفه های كاركردگرایی پنهان گردید . بنابراین كاركردهای مختلف و سازنده بسیج كه در حال توسعه بوده ، به یكباره افول كرد .
نتیجه این روند ، فرجامی چون مرحله اول عمر بسیج را تداعی می كند و دوباره این سوال در ذهن متبلور می شود كه در شرایط كنونی ( پس از جنگ ) بسیج چه ضرورتی دارد ؟
تحول اجتماعی و تغییر در تاریخ انقلاب اسلامی ، زمینه را برای تغییر نگرش ها فراهم ساخت ، زیرا ، پس از جنگ ، مردمی كه هشت سال جنگ را اداره كردند و هشت سال سختی زندگی را تحمل كردند و در طول این مدت ، پشتیبانی مالی ، امكانی و معنوی از جنگ و نظام اسلامی كردند ، انتظار دارند در مقطع سوم ، طعم پیرین زندگی و آسایش را بچشند ، دوران صلح ، دوران سازندگی و آبادانی ، جایگزین دوران ویرانی و آوارگی شود .
برای بررسی بیشتر این مقطع ، می توان از دو زاویه به موضوع نگاه كرد .
الف - نگاه اول بر پایه بینش استوار است .
ب- نگاه دوم بر پایه عمل استوار است .
از نظر بینش ها و نگرش ها ، مساله این است كه نظام اسلامی تثبیت شد و نهادهای قانونی ، استحكام و پایداری لازم را به دست آوردند .در نتیجه احتیاجی به حضور و مشاركت بسیجیاندر صحنه سازندگی و عمران نیست . زیرا از نظر جامعه شناسان و سیاستمداران ، بسیج برای حركت توده ای انقلاب است . یعنی در واقع بسیج سیاسی باید صورت گیرد تا نظام حكومتی سنتی به نظامی جدید و دمكراتیك تبدیل شود . و در رویكرد نوین بسیج ، توجه به بسیج نیروها و منابع و امكانات برای پیشبرد جنگ در دستور كار قرار گرفت . زیرا همزمان با تاسیس بسیج ، كاركرد آن نیز بر محور دفاعی و نظامی استوار گردید . در نتیجه بسیج جمهوری اسلامی شباهت زیادی به شبه نظامیان ، پارتیزان اه و ارتش های مردمی پیدا كرد كه بسیاری از ارتش های جهان ، دارای پشتوانهارتش مردمی هستند و در هنگام جنگ از ظرفیت و استعداد منابع انسانی و امكانات كشور برای پیروزی در جنگ استفاده می كنند و بسیج ملی را بوجود می آوردند .
در نگاه اول ، نگرش ها یا برمبنای بسیج سیاسی استوار است كه برای ایجاد انقلاب لازم می آید و یا برمبنای بسیج ملی ( نظامی ) استوار است كه بعنوان پشتوانه ارتش كلاسیك و نیروهای مسلح به كار بر می آید .
در مقطع سوم از عمر بسیج ، نه احتیاج به بسیج سیاسی بود كه انقلاب را بوجود آورد نه احتیاج به بسیج ملی و همگانی كه به كمك ارتش خطر تجاوز را برطرف سازد و دشمن را از خاك خود بیرون نماید ، زیرا با آتش بس ، دشمن از خاك جمهوری اسلامی عقب نشینی كرد و به مرزهای بین المللی بازگشت . از این نظر فلسفه وجودی بسیج ، اهمیت خود را از دست داده و شرایط مقطع اول عمر بسیج فراهم آمد .
تفاوت این مقطع با مقطع اول در این است كه در مقطع اول شرایط اجتماعی برای تاسیس بسیج بوجود آمد و با حضور ناوگان های امریكایی در خلیج فارس و پس از آن با شروع جنگ ، بستر تشكیل بسیج فراهم گردید و نگرش ها و كنش ها توام گردید . بنابراین در ك این معنی كه بسیج باید بوجود آید ، بسیار آسان می نمود . دلیل آن حضور دشمن در منطقه ئ تجاوز سربازان آن به خاك جمهوری اسلامی بود . اما در مقطع سوم كه شرایط انقلاب را ندارد و موقعیت جنگ نیز از بین رفته است ، تداعی بسیجی به جز بسیج سیاسی و بسیج نظامی بسیار سخت بود .
در نگاه دوم كه بر پایه عملكرد استوار است ، به یكباره حضور و مشاركت بسیج را از حد اعلای آن به حداقل رساند . زیرا دیگر جنگی در كار نبود تا جذب ، آموزش ، اعزام ، پشتیبانی و حمایت معنوی از رزمندگان به عمل آید . دیگر شرایط برای اشاعه و ترویج فرهنگ بسیجی فراهم نبود . در چنین زمانی بسیج ، مظهر انسجام و وحدت اقشار مختلف جامعه به حساب نمی آمدند حركت شتابدار بسیج به یكباره باز ایستاد و مردمی كه در جلوی خود ، بسیجیان را الگوی زندگی می دانستند ، فعالیت آنان در تجمع پایگاه مقاومت خلاصه گردید . یعنی بسیج تا حدی هویت خود را از دست داد . مردمی كه به تازگی می خواستند ، بسیج را الگوی خود قرار دهند و فرهنگ بسیجی را در زندگی و مرام خود پیاده نمایند ، دیگر آثاری از اقدامات و فعالیت های شایسته بسیجیان به چشم نمی خورد . یعنی كنش ها به كمترین میزان خود رسید . عمل بسیج كاهش یافت و برای آشنا شدن با بسیج ، باید به سراغ عمل گذشته ( زمان جنگ ) رفت . یعنی عمل بسیجی ، مد روز نیست ، بسیجی الگوی نوجوان امروزی نیست . وجه اشتراك مقطع سوم با آغاز بسیج در این است كه خلاء بینشی و كنشی حاكم در مقطع اول ، در این زمان بوجود آمد ، البته از نظر شدت وحدت آن ، پایین تر از مقطع اول بوده است ولی از نظر ماهیت و نوع بسیج ، سخت تر از مرحله اول .زیرا از نظر رویكرد ، به جز بسیج سیاسی و بسیج نظامی تصویر دیگری از بسیج در منابع علمی و به صورت واقعی و عینی در كشورهای جهان قابل رویت نبود . بنابراین صرف نظر از اشتراك و افتراق این مقطع با یكدیگر ، وضعیت و شرایطی كه در مقطع اول حاكم بود ، در سال 1367 الی 1370 بوجود آمد .
ابتكار استراتژیك رهبر فرزانه انقلاب اسلامی برای گذر از این بحران ، ایجاد تحول در ساختار و سازمان بسیج بود یعنی تبدیل واحد بسیج مستضعفین به نیروی مقاومت بسیج ، كه در آن ماموریت های اساسی نیروی مقاومت ، بدقت تبیین شد . این ابتكار كه به ارتقاء و تقویت سازمان بسیج انجامیده است نگرش منفی حاكم بر جامعه را كه در پی تضعیف و یا انحلال بسیج بود ، به یكباره متحول مرد و چالش های ذهنی بوجود آمده ، موجب گردید ، اندیشه انحلال مغلوب گردد .
ابتكار فرمانده معظم كل قوا ، علاوه بر ره آورد نگرشی كه احیا دوباره بسیج را وجب گردید ، جهت عملی و كنشی آن نیز معلوم گردید . در تبیین ماموریت و وظایف نیروی مقاومت ، هدف از تشكیل نیثرو را جذب ، آموزش ، سازماندهی ، بكارگیری ، تجهیز و حفظ و انسجام بسیجیان دانسته اند . یعنی هدف از تشكیل بسیج ، ایجاد آمادگی لازم برای دفاع است . اصل بسیج ، آمادگی است ، هرچند در صحنه عمل و واقع ، از خود فعالیتی نشان ندهد . با این بیان ، فلسفه وجودی بسیج را تثبیت نموده و ضرورت آن را محرز دانسته اند و در تشریح ماموریتی دیگر ، همكاری با دولت و وزارتخانه ها را از وظایف بسیجیان بر شمردند كه در واقع نواندیشی در رویكرد بسیج حاصل شده است . نواندیشی در رویكرد به بسیج تا سال 1370 ادامه یافت تا جهت ها و حدود اندیشه نوین مشخص گردد كه در فرآیند سازندگی كشور ، نقش و جایگاه خود را تحت عنوان بسیج سازندگی به دست آورد .

دوره چهارم : 1371 الی 1380

در انتهای مقطع سوم ، شرایط اجتماعی برای كاركرد جدید بسیج آماده شد ، همگن پذیرفتند كه در دوران سازندگی ، سازندگان سنگر ، خط ، پل و اسكله ، می توانند روستاها و شهرهای ویران شده را بازسازی كنند و یا دوباره بسازند . شاید بیش از دیگران ، رئیس دولت كه رئیس جنگ بود ، دریافت كه بسیجیان می توانند در عرصه سازندگی ، حماسه ای دیگر بیافرینند و به پیشنهاد دولت ، سپاه كه متولی امر بسیج بود ، بسیج سازندگی را كاركرد غالب بسیج ترسیم نمود و اقدامات امنیتی ، اجتماعی و فرهنگی را در اولویت بعدی قرار داد .
كاركرد بسیج سازندگی را می توان در دو سه محور مطالعه نمود . محور اول ایجاد سازمان ها و قرارگاه های سازندگی در سپاه و بسیج است كه قرارگاه قرب نجف اشرف ، در نیروی مقاومت بسیج تشكیل شد . مسوولیت اجرای پروژه های عمرانی ، كشاورزی ، صنعتی و فنی را بر عهده گرفت .پروژه های ملی و كلان كشور توسط قرارگاه به اجرا در آمد . محور دوم تاسیس بنیاد تعاون بسیج با موسسات تابعه ، قدم دیگری برای توسعه عمران و سازندگی بشمار می رود كه شامل سرمایه گذاری ها ، ساخت مسكن ، پرداخت وام ، تولیدات ، خدمات رفاهی و خدمات علمی می شود .
محور سوم اشتغال زایی است كه در مرحله سازندگی و نیز هدف از تاسیس بنیاد تعاون ، بكارگیری بسیجیان واجد شرایط در امر تولیدو تجارت به حساب می آمد . البته توفیق نیروی مقاومت بسیج در این زمینه نسبی بود و كاركرد اقتصادی بسیج برای عمران و اشتغال همانند كاركردهای نظام ، امنیتی و اجتماعی اثر بخش نبود .
در سال های آغازین این مقطع ، تهدید و تهاجم اساسی دشمن علیه جمهوری اسلامی ایران ، قتل های فرهنگی بود . این هجوم كه بخش عمده ای از كشورهای جهان سوم فراگرفته بود وقتی برخی از كشورهای توسعه یافته را ردپایی نیز از این هجوم در امان نبودند ، بطور مشخص برای انحراف جوانان ایرانی برنامه ریزی شد تا ایران اسلامی به سرنوشت اندلس ( اسپانیا ) دچار شود . بنابراین دستگاه های فرهنگی كشور همانند دوران دفاع مقدس ، برای مقابله با تهاجم فرهنگی ، نیروها را بسیج ساختند . هرچند در این زمینه ، نظیر دفاع نظامی موفقیت نداشتیم و زیرا ابزار و شرایط لازم برای فعالیت های فرهنگی در اختیار نبود .نیروی مقاومت بسیج شاید بیش از هر ارگان فرهنگی دیگر توانسته است دفاع نماید . انجام پروژه های تحقیقاتی فرهنگی ، آگاهی سازی جوانان ، ترتیب دادن نمایشگاه های تهاجم فرهنگی و یافتن مظاهر و مصادیق تهجم از جمله كاركردهای مثبت بسیج در این مقطع می باشد .
از نیمه این مقطع یعنی سال های 74 ، 75 به بعد كاركرد فرهنگی ، بسیج ، جای خود را به كاركردهای اجتماعی داد كه در قالب همكاری با دولت و وزارتخانه ها اقدامات موثری به انجام رسید . درحقیقت اگر حركت توده ای میلیونی رادر دوران انقلاب بسیج سیاسی بنامیم و حضور بسیجیان در جنگ و دفاع مقدس را بسیج نضامی قلمداد نمائیم ، این مقطع عمر بسیج را می توان بسیج اجتماعی فرض كرد زیرا فعالیت های اجتماعی بسیج هم از نظر تنوع ، هم از نظر كمیت و هم از جهت كارآمدی و بهره وری ، به نحو مطلوب و شایسته عمل نمود . طرح های ملی و دراز مدت ریشه كنی فج اطفال ، آموزش بهداشت زنان جوان . سرشماری اماكن مذهبی ، توزیع دفترچه درمانی روستائیان و غیره نمونه هایی از كاركرد اجتماعی بسیجیان می باشد .
آخرین كاركرد بسیج در دهه دوم متناسب با شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه مورد مطالعه قرار دارد كه بسیج در زمینه امنیت و آرام سازی شهرها و مناطق كشور ایفای نقش نمود . آرام سازی شهرستان اسلامشهر، كنترل آشوب كوی دانشگاه تهران ، برقراری امنیت مردمی در شهرهای استان خراسان جلوه های حركت آرام ساز بسیج طی سالهای اخیر می باشد .

اهداف ارتش بیست میلیونی

اهداف كلی در طرح تحقق ارتش بیست میلیونی این چنین ذكر شده است:

ایجاد آمادگی دفاعی در مردم و تقویت بازدارنده

حفظ و گسترش مشاركت مردمی در امنیت و دفاع

تقویت وحدت و همبستگی ملی و تحكیم پیوند ناگسستنی بین سرنوشت مردم با انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران

گسترش و تعمیق فرهنگ بسیجی در راستای اسلام ناب محمدی (ص) در ارتش 20 میلیونی

حمایت و پشتیبانی نیروهای پنجگانه سپاه و نیروی انتظامی در جهت نجام مأموریتهای محوله.

كمك به دفاع غیرنظامی و كمك به مقابله با حوادث و بلایای طبیعی و غیرطبیعی

آماده سازی آحاد مردم بر ای مشاركت و كمك به بخشهای مختلف اجرایی كشور


اصول حاكم بر ارتش بیست میلیونی

ستاد تحقق ارتش 20 میلیونی، نیروی مقاومت بسیج می باشد كه در تشكیل، تقویت و توسعه رده های مقاومت و پشتیبانی از بیسجیان مسؤولیت خواهند داشت.

ارتش بیست میلیونی، فراگیرترین تشكل حزب اللهی است

ارتش بیست میلیونی مظهر عزم ملی، مشاركت مردمی و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است

اطاعت از رهبری، شهادت طلبی، ایثار و فداكاری از اصول خدشه ناپذیر ارتش بیست میلیونی است

در برخورد با توطئه های داخلی و خارجی دشمن، ارتش بیست میلیونی با تأكید بر حفظ ارزشهای انقلاب اسلامی محوریت دارد

اصل عضویت در بسیج، حضور داوطلبانه و با انگیزه های دینی و ملی ا ستوار است

شرط عضویت در ارتش بیست میلیونی ، اعتقاد به قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی است

سمبل و نماد بسیج، برخورداری از فرهنگ و تفكر بسیجی است

همه اعضای ارتش بیست میلیونی لزوماً بر اساس نیاز و مأموریت سازماندهی می شوند

رده های مقاومت بسیج محور ارتش بیست میلیونی خواهد بود و حتی المقدور سازماندهی بسیجیان با محوریت رده های مقاومت انجام گیرد

اعضای ارتش بیست میلیونی بر آموزشهای نظامی ، فرهنگی ، سیاسی، غیرنظامی و تخصصی استوار بوده و مشاركت دستگاههای اجرایی و دولتی در انجام آن مورد توجه قرار خواهد گرفت

تركیب، توزیع و تناسب جمعیتی ارتش ارتش بیست میلیونی بر مبنای جغرافیا، فرهنگ، تحصیلات، سن و غیره صورت می گیرد.

مكتبی بودن
مهمترین ویژگی بسیج ایمان به خدا و اعتقاد قلبی و باور درونی به خالق یكتا است. ایمان به خدا رابطه مستحكم نیروهای بسیجی با حق تعالی است زیرا بسیج رضایت حق تعالی را مبنای حركت و فعالیت خود می داند. بنابراین مهمترین مشخصه بسیجی مكتبی بودن آن است. جهاد همه جانبه در راه خدا، نگهبانی از انقلاب ، دستاوردهای نظام مقدس اسلامی از دیگر جنبه های مكتبی بودن نیروهای بسیجی است.

اطاعت از ولایت فقیه
اطاعت از ولایت فقیه و تبعیت پذیری از رهبری نظام یكی از شاخص ترین ویژگی های بسیج است. بسیج تابع محض ولایت فقیه است و سعادت خود و جامعه را در پیروی از ولایت فقیه می داند، زیرا از معمار انقلاب و موسس بسیج آموخته است كه ««من به همه ملت، به همه قوای انتظامی اطمینان می دهم كه امر دولت اسلامی اگر بانظارت فقیه و ولایت فقیه باشد، آسیبی بر این مملكت وارد نخواهد شد.»

اخلاص
بسیج عاشق خدا است و اخلاص به خدا مهمترین خصوصیات و ویژگی بسیجیان است. زیباترین حركت بسیجیان خمینی و فعالیت بسیجیان ، داشتن رنگ خدائی در كارها است. برای همین است كه امام بسیجیان ، خمینی كبیر (ره) فرموده اند:
” بسیج لشكر مخلص خدا است كه دفتر تشكیل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضاء نموده اند.“
مساله اخلاص بسیار دقیق و ظریف است كه قبولی اعمال بستگی به مقدار خلوص انسان دارد و هر چه اخلاص بیشتر و كاملتری داشته باشد، عمل او ارزشمندتر است . امام صادق علیه السلام در ضرورت توجه به موضوع اخلاص می فرمایند:
” هیچ نعمتی بالاتر از این نیست كه در دل بنده چیزی جز خدا نباشد.“

تواضع و فروتنی
فروتنی و شكستن نفس از مهمترین فضایل انسانی است كه نیروهای بسیجی موصوف به چنین اخلاقی می باشند. بسیج علاوه بر اینكه در مقابل خدا خاشع و فروتن است در برابر مردم متواضع می باشد. قرآن كریم ویژگی مؤمنان و مردان خدا را چنین بیان می كند: 
” بندگان شایسته خدا كسانی هستند كه با آرامش راه می روند و آنگاه كه از نادانان حرف نامربوط می شنوند، نادیده می گیرند و اظهار محبت می كنند.“

غیرت دینی
غیرت و جوانمردی از ویژگیهای هر بسیجی است . بطور كلی منظور غیرت دینی این است كه نیروهای بسیجی نسبت به مسائل اخلاقی و دینی جامعه و ترویج احكام و معارف الهی حساسیت داشته باشند. اگر موضوعاتی در جامعه رخ داد كه با احكام اسلامی و الهی مطابق نبود، در برابر آن عكس العمل نشان داده شود. موضوع غیرت ، در سیره معصومین (ع) و بزرگان دین به وضوح مطرح است . اگر بخواهیم نماد كلی و عینی غیرت دینی را در عصر حاضر از بزرگان دین مطرح كنیم ، موضعگیری شجاعانه حضرت امام (ره) در تألیف كتاب آیات شیطانی توسط سلمان رشدی است كه فتوای تاریخی قتل سلمان رشدی را صادر فرموده اند. بنایراین بسیجی هرگز در مقابل ناهنجاریهای جامعه بی تفاوت نخواهد بود. در مقابل زشتی ها و ناپاكی های اخلاقی و اجتماعی اهل تسامح و تساهل نخواهد بود.

حسن خلق
اخلاق نیكو یكی از صفات پسندیده در اسلام و از شیوه های مطلوب جاذبه دینی و فضایل انسانی است. در میان آداب اخلاقی و سنتهای اجتماعی، حسن برخورد با مردم در اخلاق اسلامی جایگاه ویژه ای دارد و برای نیروهای بسیجی كه با مردم ارتباط دارند این موضوع حائز توجه است. مهمترین مؤلفه جاذبه مردم به تشكیلات بسیج برخورداری نیروهای بسیجی به این صفت پسندیده است كه به عنوان یك رفتار مطلوب در میان نیروهای بسیجی رایج است. در اهمیت حسن اخلاق همین بس كه پیامبر گرامی اسلام (ص) فرموده است: ” برترین شما نیكوكارترین شما از نظر اخلاق است. آنان كه خود را آماده خدمت كرده و با دیگران با الفت و مهربانی زندگی می كنند.“ 

شجاعت
گرچه شجاعت یك صفت اخلاقی است ولی مهمترین نماد اخلاقی و رفتاری یك فرد در زندگی اجتماعی است. فرد شجاع كسی است كه دارای هویت دفاعی است و در راه حفظ ارزشها جرأت برخورد با عوامل دشمن را دارد. اگر شجاعت به عنوان یك فرهنگ عمومی در جامعه ما وجود داشته باشد و همه آحاد مردم صلابت و شهامت در راه دفاع از اسلام و ارزشهای دینی را داشته باشند، بدون شك كیان اسلامی از هر خطری مصون خواهد بود. حضور مقتدرانه در دفاع مقدس و خلق حماسه های پرشور بسیجیان در صحنه های نبرد نشانه های عینی از شجاعت بسیجیان در صحنه های دفاع می باشد كه از مهمترین شاخصه های نیروهای بسیجی نیز می باشد.

مردمی بودن
منظور از مردمی بودن بسیج این است كه آنان از متن ملت برخاسته و به صورت خودجوش و حركت مردمی به عضویت این تشكیلات پیوستند و در جهت مصالح و آرمانهای نظام به پیروی از ولایت فقیه به انجام وظیفه پرداختند. حضور رده های مقاومت بسیج در كلیه اقشار و اصناف و اقصی نقاط كشور و پذیرش و جذب آحاد مردم در سنین مختلف نماد واقعی مردمی بودن این تشكیلات است.

شهادت طلبی
شهادت طلبی با وجود بسیجیان عجین شده است و بسیجی شهادت را می شناسد و به آن عشق می ورزد. حب به شهادت را بسیج از مولای خود علی علیه السلام آموخته است كه فرموده است : “ انی للشهاده لمحب. من دوستدار شهادت هستم.“ نام بسیج در فرهنگ انقلاب اسلامی با ایثار و شهادت نقش بسته است زیرا ارزشهایی كه فرهنگ اسلام و مبنای دینی برای شهادت قائل است بسیجی را شیفته شهادت كرده است. رسول گرامی اسلام(ص) فرمود: ” بالای هر نیكی، كار نیك دیگری است تا اینكه مرد در راه خدا كشته شود. وقتی در راه خدای عزوجل كشته شد بالای آن كار نیكی وجود ندارد.“

معنای بسیج

بسیج یعنی حضور

بسیج یعنی حضور بهترین‌و بانشاطترین و با ایمان‌ترین نیروهای عظیم ملت درمیدان‌هایی که‌برای منافع ملی،برای اهداف بالا، کشورشان به‌آنها نیاز دارد، همیشه بهترین‌وخالص‌ترین و شرافتمندترین وپرافتخارترین انسانها این خصوصیات را دارند.

بسیج در یک کشور، معنایش آن زمره‌ای است که حاضرند این پرچم افتخار را بر دوش بکشند و برایش سرمایه‌گذاری کنند.

بسیج یعنی ایمان عاشقانه

علت اینکه در کشور ما بسیج این طور درخشان شد و شگفت چه بود؟ ایمان عاشقانه، ایمان عمیق، ایمان توام با عواطف که از خصوصیات ملت ایران است، مثل بعضی از ملتهای دیگر، عواطف در این ملت جوشان و کلید بسیاری از مشکلات است.

این ایمان با آن عواطف همراه شد و این رودخانه عظیم خروشان را به این دریای پهناور تبدیل کرد و مشکلات را در هر جایی که لازم بود از بین برد.

بسیج یعنی پاک‌ترین انسانها

بسیج عبارت است از مجموعه‌ای که در آنها پاک‌ترین انسانها، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور، در راه اهداف عالی این ملت و برای کمال رساندن و به خوشبختی رساندن این کشور جمع شده‌اند.

... مجموعه‌ای که دشمن را بیمناک و دوستان را امیدوار و خاطرجمع می‌کند ...بسیج در حقیقت مظهر یک وحدت مقدس میان افراد ملت است

...بسیج در واقع مظهر عشق وایمان وآگاهی ومجاهدت و آمادگی کامل، برای سربلند کردن کشور و ملت است.

بسیج یعنی حرکت

بسیج یک حرکت بی‌ریشه و سطحی و صرفا ازروی احساسات نیست، بسیج یک حرکت منطقی و عمیق و اسلامی و منطبق بر نیازهای دنیای اسلام - و به طریق اولی - جامعه اسلامی است.

قرآن کریم می‌فرماید: "هو الذی ایدک بنصره و بالمومنین"ای پیامبر ، خدای متعال تو را، هم به وسیله نصرت خودش و هم از طریق مومنین موید قرار داد و کمک کرد.

این خیل عظیم مومنینی که دراینجا مورد اشاره آیه قرآن قرار گرفته‌اند، عبارت دیگری است از آنچه که امروز به نام بسیج در جامعه ما قرار دارد.

بسیج یعنی قدرت

این کار خدا بود که بسیج ملت ایران بتواند درسخت‌ترین میدانها که همان میدان جنگ است چنان قدرتی از خود نشان بدهد که دیرباورترین افراد هم قبول کنند که ملت ایران دارای توانایی است.

...بسیج یعنی کل نیروهای مومن و حزب‌اللهی کشور ما، این که امام گفتند "بسیج بیست میلیونی" یعنی این.

بسیج یعنی تلاش و جهاد مخلصانه

اگر نبود آن همه تلاش و جهاد مخلصانه که شما رزمندگان نیروهای مسلح و بسیج مردمی دردوران جنگ هشت ساله نشان دادیدوحقیقتا اسلام را روسفید و امت رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) را سربلند ساختید و اگر نبود خونهای مطهر و معطری که در راه خدا بر زمین ریخته شد، یقینا امروز از نظام اسلامی اثری نبود و پرچم قرآن چنین سربلند نمی‌شد.

بسیجی یعنی مغز متفکر

بسیجی یعنی دل باایمان، مغز متفکر و دارای آمادگی برای همه میدانهایی که وظیفه این انسان را به آن میدانها فرا می‌خواند، این معنای بسیجی است.

بسیج یعنی آبادانی

امروز هم، بسیجی برای کشور دل می‌سوزاند برای آبادانی کشور تلاش می‌کند، برای حفظ استقلال ملی، هر چه بتواند کار می‌کند و از جان خود هم می‌گذرد، امروز هم اگر احساس کند دشمن می‌خواهد از روزنه ای، چه اقتصادی و سیاسی و چه فرهنگی - به‌داخل کشور نفوذ کند در مقابل او می‌ایستد و با مشت به صورتش می کوبد...

امام فرمودند"بسیج باید سازماندهی بشود، باید یکدیگررا بشناسند، باید آمادگی به وجود بیاورند و آن را حفظ کنند" امروز هم تکلیف بزرگ شما همین کارست. خیال نکنند که بسیج یک امر احساسی است. بسیج یک امر منطقی و فکری و ریشه دار و عمیق است و کسانی که در کار این حقیقت بزرگ شرکت دارند، همه آحاد ملتند، هرکسی که بسیجی است باید به‌بسیجی بودن خود افتخار کند. بسیجی بودن، مایه سرافرازی وسربلندی پیش پروردگار است. .... فرهنگ بسیجی، فرهنگ معنویت و شجاعت و غیرت و استقلال و آزادگی و اسیر خواستهای حقیر، نشدن است.

بسیج یعنی ارزش

هفته بسیج در حقیقت فرصت و بهانه‌ای برای زنده نگه داشتن ارزشها و روح بسیجی در آحاد ملت، مخصوصا جوانان پرشور و مدافعان عاشق صادق است.

... همان طورکه امام‌و پیشوای راحل عظیم الشان ما فرمودند، من هم آرزو می کنم و از خدا می‌خواهم که با بسیجیان محشور باشم. بسیج یک افتخار و یک ارزش است. سعی کنید این روحیه بسیجی را برای کشوروانقلاب و اسلام حفظ کنید.

بسیج یعنی الگو

شما بسیجی‌ها باید به گونه‌ای رفتار کنید که احترام و محبت مردم جلب شود. شما باید نمونه اخلاق‌و تواضع و مهربانی و رعایت مقررات باشید. آن کسی بسیجی‌تر است که مقررات را بیشتر رعایت می‌کند، به خاطر آنکه این فرد بیشتر از همه برای نظام دل می‌سوزاندو مقررات، لوازم قطعی اداره درست نظام است.

بسیج یعنی سعادت ابدی

روحیه بسیجی و معرفت بسیجی باید فراگیر شود تا این کشور بتواند بار سنگینی را که بر دوش دارد که همان بار هدایت الهی و سعادت انسانها ست به سرمنزل برساند، لذا بسیج تمام شدنی نیست.

بسیج یعنی یک فرهنگ

بعضی درمیدان بسیج، خلوص‌وصفایشان مثل خورشید می‌تابد و انسان را مجذوب می‌کند. به‌هرحال، بسیج یک فرهنگ است.بسیج، یک ذهنیت برجسته‌و والا در جامعه‌ی ما ست... شما آن نسلی هستید که اگر خوب عمل کردید، آینده ی این کشور را - صد سال، دویست سال یا بیشتر - تضمین خواهید کرد.

همین بیدار شدن، همین حساس بودن، همین انگیزه‌داشتن، همین ایمان، همین امید، همین تکیه به هدایت الهی و اعتماد به کمک الهی، قواره اصلی بسیج است، این یک فرهنگ است. اگر اینطور حرکت کنیم، خدای متعال کمک خواهد کرد.

کمک الهی متعلق به همه‌ی خلایق است، به شرطی که خودشان را آماده دریافت این کمک کنند. دستشان را دراز کنند و این میوه را بچینند. از جا بلند شوند، همت کنند و از این میوه استفاده کنند. این، در اختیار همه است. بسیج یعنی مظهر تجدد و نوگرایی

و سرانجام بسیجی یعنی چه ؟

بسیج یعنی به صحنه آمدن و به میدان آمدن. چه میدانی؟ میدان چالش‌های حیاتی و اساسی. میدانها و چالشهای اساسی زندگی چیست؟ فقط آن وقتی است که به کشوری حمله شودومردم آن کشور به صحنه بیایند تا از مرزهای خودشان دفاع کنند؟ البته که نه؟ این فقط یکی از موارد به میدان آمدن است.

آن وقتی هم که هویت ملی و سیاسی یک ملت مورد مناقشه قرار میگیرد، جای به میدان آمدن است. آن وقتی هم که به فرهنگ و اعتقادات و باورهای ریشه‌دار یک ملت اهانت می‌شود وآن را تحقیر می‌کنند، جای به میدان آمدن است. آن وقتی هم که نسل برگزیده یک ملت احساس می‌کنند از غافله‌ی دانش عقب مانده‌اند و باید علاجی بکنند، جای به میدان آمدن است.آن وقتی‌هم که احساس بشود پایه‌های یک زندگی مطلوب وعادلانه در کشور احتیاج به تلاش دارد تا ترمیم و یا استوار شود، جای به‌میدان آمدن است. آن وقتی هم‌که جبهه‌های فکری‌و فرهنگی دنیا برای تسخیر ملتها با ابزارهای فوق مدرن می‌آیند تا ملتی را از سابقه و فرهنگ و ریشه‌ی خود جدا کنندوبه راحتی آن را زیر دامن خودشان بگیرند، جای به میدان آمدن است. همه‌ی اینها انسانهایی را می‌طلبد که نیاز را احساس کنند... تجدد و نوگرایی حقیقی و باز کردن میدانهای تازه‌ی زندگی، مطلوب اسلام است. اصلا اسلام این را از انسان خواسته است .

این‌به برکت تامل، تعمق، کاردرست، کارفکری، تلاش عملی، مجاهدت، استقبال از کار و از خطر در همه‌ی میدانها و همت‌ها را بلند کردن به دست می‌آید.

این کارها مربوط به کیست؟ مربوط به بسیج است. اگر بسیج را درست معنا کنیم ، همین است. بسیج همچنین یعنی انسان باهمتی که غیرت دینی و دانایی فکری و نیازشناسی و ابتکار و جوشش ذهنی و خلاقیت دارد و وارد میدان می‌شود.

نقش بسیج

حافظ استقلال و افتخارات ملی

چرا در تبلیغات جهانی و رادیوها به بسیج اهانت می‌شود؟ بسیج را که در خور تشویق و تعظیم و تحسین است مورد اهانت و بی‌مهری قرار می‌دهند، چون نقش بسیج را در حفظ استقلال ملی، در حفظ غرور ملی در حفظ افتخارات ملی، در تامین منافع ملی و بالاخره از همه در اعلاء پرچم اسلام و نظام جمهوری اسلامی می‌دانند به جد با بسیج دشمنند، اما دشمنی آنها فایده‌ای ندارد.

تضمین آینده کشور

شماآن نسلی هستید که‌اگر خوب عمل کردید، آینده‌ی این کشور را - صد سال، دویست سال یا بیشتر - تضمین خواهید کرد. همین بیدار شدن، همین حساس بودن، همین انگیزه داشتن، همین‌ایمان، همین امید، همین تکیه به‌هدایت‌الهی‌و اعتماد به کمک الهی، قواره اصلی بسیج است.

حافظ امنیت کشور

انکار بسیج و بی‌احترامی به آن، یا نابخردانه است، یا خائنانه است. تا وقتی برای این کشور امنیت لازم است تا وقتی که این کشورو این ملت به امنیت احتیاج دارد. یعنی همیشه، چون همیشه احتیاج به امنیت هست، به نیروی بسیج به انگیزه بسیجی، به سازماندهی بسیجی و به عشق و ایمان بسیجی احتیاج است.

شاخص‌های بسیج:

استقلال و هویت ملی و دینی

هر کس که در دل برای سرنوشت خود، سرنوشت این ملت و آینده ایران اسلامی ارزش قائل است آن کسی که برای استقلال و هویت ملت خود ارزشی قائل است، آن کسی که ازتسلط قدرتهای بیگانه بیزار است، آن کسی که برایش آینده این کشور واین ملت‌وآینده دنیای اسلام یک هدف بزرگ محسوب می‌شود، آن کسی که از رنج‌های ملت فلسطین دلش خون است ... آن کسی که مایل است بیش از یک میلیارد مسلمان دنیا قدرت عجیبی‌را تشکیل بدهند که‌بشریت را به‌سمت کمال هدایت کنندو خودشان درقله کمال قرار بگیرند، آن کسی که‌این احساسات‌و این درکها را دارد و حاضر است در این راه قدمی بردارد او بسیجی است.

جهاد عمومی

مجموعه انسانهایی که‌نیروی خودشان را به‌میدان می‌آورند تا درجهاد عمومی کشور و ملتشان، در جهت رسیدن به قله‌ها، فعال باشند و با آنها همکاری کنند و در کارشان سهیم باشند؟ این، معنای بسیج است.آن مادری که باعشق به فرزند خود که عشق مادران به فرزندانشان، چیزی شبیه افسانه‌هاست؟

افسانه‌ای که هر روز در زندگی ما، هزاران و هزاران بار واقعیت و تجسم پیدا می‌کند با طوع و رغبت ، او را راهی جبهه‌ی دفاع می‌کند و بعد که جنازه فرزند شهیدش را تحویل می‌گیرد، به جای اظهار پشیمانی، به جای اظهار گله، اظهار سرافرازی و افتخار می‌کند، مظهر یک بسیجی کامل است. آن خانواده‌هایی که در دوران سخت این کشور، درهمه‌ی مشکلاتی که برسر راه این ملت وجود داشت، خود را سهیم دانستند؟ بازبانشان، با پولشان، با کار دستیشان، با حضورشان، همان کاری را که می‌توانستند انجام بدهند، آن را به میدان آوردند ، اینها بسیجیاند.

یک سیاستمدار بسیجی ، یک نظامی بسیجی، یک دانشجوی بسیجی ، یک روحانی بسیجی ، یک کشاورز بسیجی ، یک کارگر بسیجی ، یک محقق و دانشمند بسیجی، یک استاد بسیجی، از همه‌ی قشرها یک بسیجی، آن کسی است که مقدورات و امکان خود را در راه هدف‌های عظیم این ملت به میدان می‌آورد، خود را سهیم می‌کند، خود را مسوول می‌داند

سیمای بسیج

شیران روز و زاهدان شب

سالگرد تشکیل بسیج مستضعفان، یادآور خاطره پرشکوه مجاهداتی است که در دوران هشت ساله جنگ تحمیلی، زیباترین تابلوهای ایثار و فداکاری همراه با نجابت و فروتنی و توام با شجاعت و رشادت را ترسیم کرده است.

خاطره جوانمردان پاکدامن‌وغیوری که شیران روز وزاهدان شب بودند و صحنه نبرد با شیطان زر و زور را با عرصه جهاد بانفس اماره به‌هم آمیختند و جبهه جنگ را محراب عبادت ساختند.

جوانانی که از لذات و هوسهای جوانی برای خدا گذشتند و پیرانی که محنت میدان جنگ را بر راحت پیرانه سر ترجیح دادند و مردانی که محبت زن و فرزند و یار و دیار را در قربانگاه عشق الهی فدا کردند. خاطره انسانهای بزرگ و کم‌ادعایی که کمر به دفاع از ارزشهای الهی بستندو از هیبت دروغین قدرتهایی که برای حفظ فرهنگ و ارزشهای جاهلی غرب به مصاف ارزشهای الهی آمده بودند، نهراسیدند.

الگوی بسیج

من‌به‌بسیجیان عزیزفعال این کشورعلوی و فاطمی، عرض می‌کنم، امیرالمومنین علیه الصلاه والسلام را الگوی خودتان قرار دهید که بهترین و بزرگترین الگو برای بسیجیان مسلمان در همه عالم، "علی ابن ابیطالب" علیه السلام است.

برادران بسیجی و انجمن اسلامی، سعی کنید خدا را همیشه و همه جا ناظر و حاضر به اعمالتان بدانید تا سعادتمند شوید. سعی کنید با مد نظر قرار دادن قوانین و اسلام و شرع و با اطاعت از اوامر امام عزیزمان، این قلب تپنده

امتحزب الله بتوانید مروج و مبلغ خوبی براي اسلام عزیز در منطقه باشید. انشاءالله

پاسدار شهید غلامحسین طالبی رحمت آبادي از : شهرري

برادران بسیجی که به حق پشتوانه انقلاب و وارثان حقیقی خون شهدا میباشید، باید همگی و در همه حال به فکر تزکیه نفس خود باشیم و خودمان را بسازیم و این نکته را باید توجه داشته باشید که این لباس جانبازي که

پوشیدهاند، لباس سربازان امام زمان(عج) است و متوجه اهمیت و مسؤولیتخطیري که بر دوش شما استباشید. قدر خودتان و قدر یکدیگر را بدانید.

پاسدار شهید محمد رضا رمضانی از: تهران

جبهه صحنه عاشق را و کربلا است، بسیجیان میآیند و در خون خود میغلتند و صحنه جنگ را رنگین میکنند ولی

راضیند به رضاي او، چرا که حسین(ع) آن طور به اینان آموخت. در این جهان هر چیزي بهترین دارد و مرگ نیز

بهترین دارد. بهترین نوع مرگ شهادت در راه خداست.

دانش آموز شهید حسین ابراهیم از: تهران

و اما برادران بسیجی که بدون هیچ چشم داشتی شبانه روز در تلاشید، مبادا لحظهاي ناامیدي و یاس شما را در

برگیرد چرا که:

در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم سرزنشها گر کند خار مغیلان غم مخور

دانشجوي شهید جمشید میرزایی از: میانه

اي بسیجیان، شما محبوب ولی الله هستید، شما یاران روح الله هستید. شما کوبنده عدوالله هستید، شما حقیقت جندالله هستید، شما تجلی حزب الله هستید، شما خاصه اولیاء الله هستید، و شما ایستادگان در راه خدایید. برپادارندگان عدالتید و همانهایی که خداوند اراده کرده انتقامش را از ستمکاران با دستانتان بگیرد.

پاسدار شهید روح الله شاپور صفري از: تهران

غیور مردان بسیج و شیعیان ایران، یک لحظه به جز اسلام و قرآن فکر نکیند و امام را تنها نگذارید بدانید اگر امام

تنها بماند و قلبش بشکند تمام شما جوانان مسؤولید. عزیزان، پاسدار ولایت فقیه باشید تا اسلام احیاء شود تا بهتر ابرقدرتها را سرکوب کنید.

دانش آموز شهید ذبیح الله مرادي از: همدان

خطاب به برادران بسیجی، برادران عزیز شما در حال حاضر دشمنان زیادي دارید و همه دشمنان سعی در کوبیدن

شما دارند. شما را به خدا کاري نکنید که بسیجبدنام شود. اخلاق اسلامی را رعایت کنید و براي رضاي خدا اسلحه به دست گیرید و مخاصمات را کنار بگذارید و دست در دست هم کاري کنید که این گروه به نهایت رشد خود برسد و انشاءالله بتوانید رضاي خداوند را تحصیل کنید.

دانش آموز شهید مهدي محقق امین از : قم

اي برادران بسیج، که در راه تداوم انقلاب اسلامی از جان و مال گذشتهاید، استغفار و دعا را از یاد نبرید که بهترین

درمانها براي تسکین دردهاست و همیشه به یاد خدا باشید و در راه خدا قدم بردارید و مواظب باشید هرگز دشمنان دین بین شما تفرقه نیندازند.

پاسدار شهید ناصر تاجیکفر از: مشهد

بسیج عظیم مردمی و جایگاه والای آن از منظر مقام معظم رهبری:

سالگرد تشکیل بسیج مستضعفان، یادآور خاطره پرشکوه مجاهداتی است که در دوران هشت ساله جنگ تحمیلی، زیباترین تابلوهای ایثار و فداکاری همراه با نجابت و فروتنی و توأم با شجاعت و رشادت را ترسیم کرده است. خاطره جوانمردان پاکدامن و غیوری که شیران روز و زاهدان شب بودند و صحنه نبرد با شیطان زر و زور را با عرصه جهاد با نفس اماره به هم آمیختند و جبهه جنگ را محراب عبادت ساختند. جوانانی که از لذات و هوس های جوانی برای خدا گذشتند و پیرانی که محنت میدان جنگ را بر راحت پیرانه سر ترجیح دادند و مردانی که محبت زن و فرزند و یار و دیار را در قربانگاه عشق الهی فدا کردند؛ خاطره انسانهای بزرگ و کم ادعایی که کمر به دفاع از ارزشهای الهی بستند و از هیبت دروغین قدرتهایی که برای حفظ فرهنگ و ارزشهای جاهلی غرب به مصاف ارزشهای الهی آمده بودند، نهراسیدند.

بیانات مقام معظم رهبری درگرامیداشت هفته بسیج ۶۸/۹/۲۶

بسیج عظیم مردمی، یکی از نعمتهای بزرگ الهی است.

مقام معظم رهبری، خطبه نماز جمعه ۸۱/۹/۲۱

هر کس که در دل برای سرنوشت خود، سرنوشت این ملت و آینده ایران اسلامی ارزش قائل است آن کسی که برای استقلال و هویت ملت خود ارزشی قائل است، آن کسی که از تسلط قدرتهای بیگانه بیزار است، آن کسی که برایش آینده این کشور و این ملت و آینده دنیای اسلام یک هدف بزرگ محسوب می شود، آن کسی که از رنج های ملت فلسطین دلش خون است … آن کسی که مایل است بیش از یک میلیارد مسلمان دنیا قدرت عجیبی را تشکیل بدهند که بشریت را به سمت کمال هدایت کنند و خودشان در قله کمال قرار بگیرند، آن کسی که این احساسات و این درکها را دارد و حاضر است در این راه قدمی بردارد او بسیجی است.

از بیانات مقام معظم رهبری در اجتماع خانواده های مکرم شهدای اراک۲۴/۸/۷۹

وجود بسیج باید ما را وادار کند به شکر الهی، نشاط جوانان بسیجی باید ما را وادار کند به شکر الهی…

از بیانات مقام معظم رهبری در اجتماع بسیجیان ۲۹/۷/۷۹

بسیج یعنی حضور بهترین و بانشاط ترین و باایمان ترین نیروهای عظیم ملت در میدان هایی که برای منافع ملی، برای اهداف بالا، کشورشان به آنها نیاز دارد، همیشه بهترین و خالص ترین و شرافتمندترین و پرافتخارترین انسانها این خصوصیات را دارند. بسیج در یک کشور، معنایش آن زمره‌ای است که حاضرند این پرچم افتخار را بر دوش بکشند و برایش سرمایه گذاری کنند.

از بیانات مقام معظم رهبری در جمع بسیجیان۲۹/۷/۷۹

چرا در تبلیغات جهانی و رادیوها به بسیج اهانت می شود؟ بسیج را که در خور تشویق و تعظیم و تحسین است مورد اهانت و بی مهری قرار می‌دهند؟ چون نقش بسیج را در حفظ استقلال ملی، در حفظ غرور ملی در حفظ افتخارات ملی، در تأمین منافع ملی، و بالاخره از همه در اعلاء پرچم اسلام و نظام جمهوری اسلامی می‌دانند به جد با بسیج دشمنند، امّا دشمنی آنها فایده‌ای ندارد.

از بیانات مقام معظم رهبری در اجتماع بزرگ بسیجیان ۲۹/۷/۷۹

انکار بسیج و بی احترامی به آن، یا نابخردانه است، یا خائنانه است. تا وقتی برای این کشور امنیت لازم است تا وقتی که این کشور و این ملت به امنیت احتیاج دارد. یعنی همیشه، چون همیشه احتیاج به امنیت هست، به نیروی بسیج به انگیزه بسیجی، به سازماندهی بسیجی و به عشق و ایمان بسیجی احتیاج است.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با گروه کثیری از سپاهیان و بسیجیان در مشهد۱۰/۶/۷۸

بسیج یعنی نیروی کارآمد کشور برای همه میدانها.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با سپاهیان و بسیجیان ۲/۹/۷۷

ملتهایی که مردم در آن از نظر مسئولان آن کشور نقشی دارند، همه جا چیزی شبیه بسیج هست منتهی به این درخشندگی، به این فراگیری، به این زیبایی، به این فداکاری، من در جایی سراغ ندارم…

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با سپاهیان و بسیجیان۲/۹/۷۷

علت اینکه در کشور ما بسیج این طور درخشان شد و شکفت چه بود؟ ایمان عاشقانه، ایمان عمیق، ایمان توام با عواطف که از خصوصیات ملت ایران است، مثل بعضی از ملتهای دیگر، عواطف در این ملت جوشان است کلید بسیاری از مشکلات است. این ایمان با آن عواطف همراه شد و این رودخانه عظیم خودشان را به این دریای پهناور تبدیل کرد و مشکلات را در هر جایی که لازم بود از بین برد.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با سپاهیان و بسیجیان ۲/۹/۷۷

بسیج عبارت است از مجموعه‌ای که در آنها پاک ترین انسانها، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور، در راه اهداف عالی این ملت و برای کمال رساندن و به خوشبختی رساندن این کشور جمع شده اند. … مجموعه‌ای که دشمن را بیمناک و دوستان را امیدوار و خاطرجمع می کند.

از بیانات مقام معظم رهبری در جمع بسیجیان به مناسبت هفته بسیج۵/۹/۷۶

بسیج یکی از برکات انقلاب و از پدیده های بسیار شگفت آور و مخصوص این انقلاب است. این هم یکی از آن چیزهایی است که امام بزرگوار ما با دید الهی خود، با حکمتی که خدای متعال به او ارزانی کرده بود، برای کشور و ملت و انقلاب ما به یادگار گذاشت.

از بیانات مقام معظم رهبری در جمع بسیجیان۵/۹/۷۶

بسیج در حقیقت مظهر یک وحدت مقدس میان افراد ملت است.

از بیانات مقام معظم رهبری در جمع بسیجیان۵/۹/۷۶

بسیج در واقع مظهر عشق و ایمان و آگاهی و مجاهدت و آمادگی کامل، برای سربلند کردن کشور و ملت است.

از بیانات مقام معظم رهبری در جمع بسیجیان۵/۹/۷۶

بسیج یک حرکت بی ریشه و سطحی و صرفاً ازروی احساسات نیست، بسیج یک حرکت منطقی و عمیق و اسلامی و منطبق بر نیازهای دنیای اسلام – و به طریق اولی – جامعه اسلامی است. قرآن کریم می فرماید:
[ هو الذی ایدک بنصره و بالمؤمنین] ای پیامبر، خدای متعال تو را، هم به وسیله نصرت خودش و هم از طریق مؤمنین مؤید قرار داد و کمک کرد. این خیل عظیم مؤمنینی که در اینجا مورد اشاره آیه قران قرار گرفته اند، عبارت دیگری است از آنچه که امروز به نام بسیج در جامعه ما قرار دارد.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان نواحی و پایگاهها و گردانهای بسیج سراسر کشور۸/۹/۷۴

عظیم ترین و ماندگارترین یادگار [ امام عزیز و عظیم القدر ما] همین بسیج مردمی است که در همه جا حضور دارد.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان و بسیجیان ۲۷/۸/۷۱

این کار خدا بود که بسیج ملت ایران بتواند در سخت ترین میدانها که همان میدان جنگ است چنان قدرتی از خود نشان بدهد که دیرباورترین افراد هم قبول کنند که ملت ایران دارای توانایی است. بسیج یعنی کل نیروهای مؤمن و حزب اللهی کشور ما این که امام گفتند «بسیج بیست میلیونی» یعنی این.

از بیانات مقام معظم رهبری در پادگان امام حسن مجتبی (ع)۵/۹/۶۹

اگر نبود آن همه تلاش و جهاد مخلصانه که شما رزمندگان نیروهای مسلح و بسیج مردمی در دوران جنگ هشت ساله نشان دادید و حقیقتاً اسلام را روسفید و امت رسول الله (صلی الله علیه و آله) را سربلند ساختید و اگر نبود خونهای مطهر و معطری که در راه خدا بر زمین ریخته شد؛ یقیناً امروز از نظام اسلامی اثری نبود و پرچم قرآن چنین سربلند نمی شد

پیام به خانواده های شهدا، مفقودان در آستانه هفته دفاع مقدس ۲۳/۶/۶۸

محور دفاع از انقلاب، همین آحاد عظیم میلیونی بسیج هستند.

از بیانات مقام معظم رهبری در مراسم بیعت جمع کثیری از بسیجیان نمونه۶/۴/۶۴

بسیجی یعنی دل باایمان، مغز متفکّر – دارای آمادگی برای همه میدانهایی که وظیفه این انسان را به آن میدانها فرا می خواند، این معنای بسیجی است.

از بیانات مقام معظم رهبری در جشن بزرگ منتظران ظهور۳/۹/۷۸

هرجا وظیفه‌ای باشد، انسان بسیجی در میدان آن وظیفه، حاضر است.

از بیانات مقام معظم رهبری در جشن بزرگ منتظران ظهور ۳/۹/۷۸

بسیج به معنی حضور آمادگی در همان نقطه‌ای است که اسلام و قرآن و امام زمان (ارواحنا فداه) و این انقلاب مقدس به آن نیازمند است. لذا پیوند میان بسیجیان عزیز و حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) مهدی موعود عزیز، یک پیوند ناگسستنی و همیشگی است.

از بیانات مقام معظم رهبری در جشن بزرگ منتظران ظهور ۳/۹/۷۸

امروز هم، بسیجی برای کشور دل می سوزاند برای آبادانی کشور تلاش می کند، برای حفظ استقلال ملی، هرچه بتواند کار می کند و از جان خود هم می گذرد، امروز هم اگر احساس کند دشمن می خواهد از روزنه‌ای، چه اقتصادی و سیاسی و چه فرهنگی – به داخل کشور نفوذ کند در مقابل او می ایستد و با مشت به صورتش می کوبد.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان نواحی …۸/۹/۷۴

امام راحل فرمودند «بسیج باید سازماندهی بشود، باید یکدیگر را بشناسند، باید آمادگی به وجود بیاورند و آن را حفظ کنند» امروز هم تکلیف بزرگ شما همین کارست. خیال نکنند که بسیج یک امر احساسی است. بسیج یک امر منطقی و فکری و ریشه دار و عمیق است و کسانی که در کار این حقیقت بزرگ شرکت دارند؛ همه آحاد ملتند، هر کسی که بسیجی است باید به بسیجی بودن خود افتخار کند. بسیجی بودن، مایه سرافرازی و سربلندی پیش پروردگار است.

از بیانات مقام معظم رهبری ۹/۷/۷۴

فرهنگ بسیجی، فرهنگ معنویت و شجاعت و غیرت و استقلال و آزادگی و اسیر خواستهای حقیر، نشدن است.

از بیانات مقام معظم رهبری در تاریخ ۹/۸/۷۴

هفته بسیج در حقیقت فرصت و بهانه‌ای برای زنده نگه داشتن ارزشها و روح بسیجی در آحاد ملت، مخصوصاً جوانان پرشور و مدافعان عاشق صادق است. … همان طور که امام و پیشوای راحل عظیم الشأن ما فرمودند، من هم آرزو می کنم و از خدا می‌خواهم که با بسیجیان محشور باشم. بسیج یک افتخار و یک ارزش است. سعی کنید این روحیه بسیجی را برای کشور و انقلاب و اسلام حفظ کنید.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با نیروهای مقاومت بسیج ۷/۹/۶۹

شما بسیجی ها باید به گونه ای رفتار کنید که احترام و محبت مردم جلب شود. شما باید نمونه اخلاق و تواضع و مهربانی و رعایت مقررات باشید. آن کسی بسیجی تر است که مقررات را بیشتر رعایت می کند، به خاطر آنکه این فرد بیشتر از همه برای نظام دل می سوزاند و مقررات، لوازم قطعی اداره درست نظام است.

از بیانات مقام معظم رهبری در مراسم بیعت جمع کثیری از بسیجیان نمونه ۶/۴/۶۸

سپاس و ستایش و تمجید و تحسین فراوان خود را بر جوانان بسیجی مؤمن در سرتاسر کشور، این دلهای پاک، این دلهای تپنده با عشق به خدا، با ایمان به حقیقت، با اخلاق و با صفا، نثار می کنم.

از بیانات مقام معظم رهبری در اجتماع نیروهای شرکت کننده در مانور عظیم طریق القدس ۳/۲/۷۶

من به بسیجیان عزیز فعّال این کشور علوی و فاطمی، عرض می کنم؛ امیرالمؤمنین علیه الصّلاه والسلام را الگوی خودتان قرار دهید که بهترین و بزرگترین الگو برای بسیجیان مسلمان در همه عالم، علی ابن ابیطالب علیه السلام است.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با مدّاحان به مناسبت ولادت حضرت زهرا (س) ۳/۹/۷۳

روحیه بسیجی و معرفت بسیجی باید فراگیر شود تا این کشور بتواند بار سنگینی را که بر دوش دارد که همان بار هدایت الهی و سعادت انسانهاست – به سرمنزل برساند، لذا بسیج تمام شدنی نیست.

از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان بسیج۷۱/۸/۲۷

ما تا ظهور ایستاده ایم

اللهم عجل لولیک الفرج

پنجم آذر مصادف بود با بیست و نهمین سالگرد صدور فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی مبنی بر تشکیل ارتش بیست میلیونی که این رویداد در تقویم به نام روز بسیج نامگذاری شده است. بسیج که یکی از نیروهای پنجگانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شمار می‌رود به تازگی در پی اجرای طرح تعالی در سپاه از نظر تشکیلاتی دستخوش تغییر و تحول شده است. فرماندهان نیروی مقاومت بسیج از توان بازدارندگی این نیرو در برابر تهدیدات همچنین گستردگی تشکیلاتی آن در میان دانش‌آموزان، فرهنگیان، دانشجویان، استادان دانشگاه، مهندسان، اصناف، جامعه پزشکی و... به‌عنوان قابلیت‌هایی منحصر به‌فرد یاد می‌کنند. بسیج در سال‌های اخیر با تشکیل دو سازمان در عرصه‌های سازندگی و علمی نیز فعال شده است. در ادامه این مطلب به‌طور مختصر با ماموریت‌ها، وظایف و محورهای فعالیت آشنا می‌شوید:

● ماموریت‌ها:
۱) جذب، آموزش و سازماندهی اعضای بسیج
۲) حفظ و انسجام و ارتقای روحیه بسیجیان
۳ ) دفاع محلی و مقاومت مردمی
۴) همکاری با سازمان‌های آموزشی، سازندگی و بهداشتی کشور
۵) مقابله با تهدیدات نرم
۶) توسعه بسیج به همه مردم و تمام جغرافیا و سرزمین کشور
۷) عمق بخشی فرهنگی‌ـ اعتقادی

● وظایف کلی:
۱)جذب آحاد مردم از تمامی اقشار و اصناف از قبیل کارگران، کشاورزان، دانش‌آموزان، دانشجویان، طلاب، زنان، عشایر، کارمندان و... به‌منظور تشکیل ارتش بیست میلیونی از طریق ایجاد رده‌های مقاومت بسیج در مساجد، ادارات، مدارس، دانشگاه‌ها و... با بهره‌گیری از همکاری دولت و نهادهای انقلاب اسلامی و سایر موسسه‌ها و اصناف
۲) آموزش نظامی اعضای بسیج
۳) آموزش عقیدتی‌ـ سیاسی اعضای بسیج
۴) سازماندهی اعضای بسیج و ایجاد آمادگی در آنان برای مقاومت مردمی و دفاع از کوی و برزن
۵) تامین و پشتیبانی نیروی زمینی و سایر نیروها و سازمان‌های تابعه سپاه از نظر نیروی بسیجی برابر طرح مصوب ستاد مشترک سپاه
۶) کمک و همکاری با نیروی زمینی در مناطق بحرانی داخلی از طریق تحت کنترل عملیاتی یا تحت امر قرار دادن تشکیلات و واحدهای نیروهای مقاومت در مناطق یاد شده بنا به دستور.
۷ )عضویت در شورای امنیت کشور و شورای تامین استان‌ها و شهرستان‌ها و همکاری با نیروی انتظامی در برقراری نظم و امنیت و حاکمیت قانون در کشور
۸) همکاری با دولت با بهره‌گیری از به‌کارگیری نیروهای بسیجی سازمان یافته در فعالیت‌های امدادی، اجتماعی، عمرانی و خدماتی به نحوی که به آمادگی رزمی آنان لطمه‌ای وارد نشود.
۹) کمک به آموزش و سازماندهی مردم برای انجام خدمات امداد و نجات به هنگام حملات موشکی، شیمیایی و سوانح طبیعی مانند سیل و زلزله بنا به درخواست دولت (به مقداری که به آمادگی رزمی بسیج لطمه نخورد.)
۱۰) شرکت در فعالیت‌های پشتیبانی جنگ شامل جذب و هدایت کمک‌های مردمی به منظور پشتیبانی از جبهه‌های جنگ
۱۱) انجام امور کارکنان بسیجی، برنامه‌های انصار‌المجاهدین و تلاش و پیگیری برای کسب و ایجاد تسهیلات برای ارائه خدمات به بسیجیان

● محورهای فعالیت بسیج:
۱) دفاع در برابر تهاجم بیگانگان
۲) حفظ امنیت داخلی
۳) سازندگی
۴) فرهنگی‌ـ اجتماعی
۵) علمی
۶) امداد و نجات
● دفاع در برابر تهاجم بیگانگان:
شاید بتوان مهم‌ترین عرصه فعالیت بسیج را عرصه دفاع نظامی در مقابل متجاوزان به کشور اسلامی تلقی کرد. دشمنان به بهانه‌های مختلف همیشه درصدد بوده و هستند تا تمامیت ارضی کشور را خدشه‌دار سازند به همین دلیل برای مقابله با تهدیدهای دشمنان کلیه انسان‌های متدین و وطن‌دوست در قالب بسیج سازماندهی شده و در مواقع لزوم با حضور در جبهه‌های جنگ و در کنار نیروهای مسلح، از کشور دفاع می‌کنند. به‌عنوان مثال می‌توان به حضور حماسی و تعیین‌کننده بسیجیان در طول هشت سال دفاع مقدس علیه رژیم متجاوز عراق اشاره کرد.

● حفظ امنیت داخلی:
زمانی که دشمنان خارجی در مرزهای کشور نتوانستند کشور را تهدید کنند، برای تحقق هدف‌های خود، عواملی را در داخل سازماندهی و به مقابله با نظام اسلامی وادار می‌کنند تا با اقدامات آشوب‌طلبانه و تروریستی در داخل شهرها و روستاها امنیت و اقتدار کشور را به‌خطر اندازند. در چنین شرایطی نیروهای بسیجی براساس ضوابط مشخصی به کمک نیروهای انتظامی و نظامی شتافته و آشوب و بحران‌های داخلی را مهار می‌کنند.

● عرصه سازندگی:
بسیج با ثبت‌نام از افراد داوطلب، آنها را برای شرکت در فعالیت‌های سازندگی سازماندهی و توان آنان را در راستای سازندگی کشور هدایت می‌کند. آشنا ساختن نوجوانان و جوانان با زمینه‌های اشتغال، غنی‌سازی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان و کمک به افراد و اقشار نیازمند به‌خصوص ساکنان مناطق محروم و روستاها از اهداف بسیج سازندگی است.

● عرصه فرهنگی‌ـ اجتماعی:
بسیجیان باید به‌طور همزمان به اشکال مختلف در عرصه فرهنگی با دشمنان مقابله کنند که از جمله می‌توان به تلاش برای افزایش آگاهی‌های دینی، تقویت ایمان و افزایش بصیرت و تیزبینی در مسائل سیاسی و اجتماعی، خنثی کردن شایعات و ترفندهای تبلیغاتی دشمن، امر به معروف و نهی از منکر، تلاش برای تولید آثار فرهنگی و مطبوعاتی در راستای دفاع از دستاوردهای انقلاب و ارزش‌های اسلامی و مقابله با توطئه‌های دشمنان اشاره کرد.

● عرصه علمی:
یکی از مهم‌ترین نیازهای کشور در دوران سازندگی، توسعه علمی و دسترسی به آخرین یافته‌های علمی و پژوهشی جهان و همچنین تولید علم است. از آنجا که رشد علوم و فنون در کشورها مانع مهمی برای ادامه سلطه کشورهای دیگر به شمار می‌رود. یکی از مهم‌ترین وظایف بسیجیان تلاش برای حضور موثر در عرصه ملی کشور است. علاوه بر تلاش آحاد بسیجیان در این عرصه تشکیلات بسیج نیز با تشکیل انجمن‌های علمی برای دانشجویان و دانش‌آموزان و تشویق و حمایت از آنان، زمینه تلاش موثر بسیجیان در عرصه علمی را فراهم می‌کند.

● عرصه امدادرسانی و بهداشت:
یکی از وظایف بسیج کمک به امداد و نجات مصدومان در سوانح طبیعی و شرایط جنگی است. نیروی مقاومت بسیج با برنامه‌ریزی و ارائه آموزش‌های مورد نیاز عموم مردم در این خصوص، آمادگی‌های لازم برای مواجهه مطلوب با این حوادث را در آنان ایجاد می‌کند. در مواقع بروز حوادث غیرمترقبه نظیر سیل و زلزله، نیروهای سازماندهی شده بسیجی در قالب گردان‌های امداد و نجات و دسته‌های امدادی بسیج دانش‌آموزی در دسترس‌ترین و مطمئن‌ترین امدادرسانانی هستند که بلافاصله در محل حادثه به کمک مصدومان می‌شتابند. یکی دیگر از قابلیت‌های تشکیلات بسیج کمک به توسعه بهداشت در جامعه است که در همین راستا اجرای موفقیت‌آمیز واکسیناسیون فلج اطفال در سال ۱۳۷۱ از سوی بسیج، نمونه‌ای از حضور موفق بسیج در این عرصه محسوب می‌شود.

تاریخچه تشكیل بسیج

بسیج یك حركت اجتماعی است كه در هر جامعه ای با توجه به فرهنگ آن جامعه و به اشكال مختلفی در اثر شرایط خاص بوجود می آید . حتی در دوران صدر اسلام نیز به هنگام حمله كفار و منافقین علیه مسلمانان زمانی كه فرمان تشكیل نیروی مبارز علیه آنها داده می شود مسلمانان داوطلبانه در مساجد گردهم می آمدند تا توان خود را از نظر نیروی انسانی و تجهیزات نظامی برای مقابله با دشمنان اسلام بسیج كنند .
امام خمینی (ره) در این رابطه چنین می فرمایند :
« قضیه بسیج ، همان مساله ای است كه در صدر اسلام بوده است این مساله جدید نیست ، در اسلام سابقه داشته است و چون مقصد ما اسلام است ، باید هر جوانی یك نیرو باشد برای دفاع از اسلام و همه مردم و هر كسی در هر شغلی كه هست مهیا باشد برای جلوگیری از كفر و هجوم بیگانگان » .
( پرتو خورشید ، مركز مطالعات )
در طول تاریخ اسلام و ایران همواره دشمنان سعی كرده اند به اشكال مختلف از پیشرفت و ترقی مسلمانان جلوگیری كنند .
انقلاب اسلامی ایران كه الهام گرفته از اسلام ناب محمدی (ص) بوده از نخستین روزهای پیروزی با توطئه های گسترده و سازمان یافته دشمنان اسلام روبرو گردید . عظمت اهداف انقلاب و گستردگی توطئه های دشمنان ، ایجاب می كرد كه برای حفظ و سیانت از انقلاب اسلامی و ارزشها و اهداف آن در برابر شبیخون ابرقدرتها دفاع كند بنابراین بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را درون اقشار میلیونی به طور خودجوش ، حركتی در جهت حفظ و حراست دست آوردهای انقلاب و پیروزی بزرگی كه نصیب امت اسلامی شده بود ، بوجود آمد . و بنابراین بسیج در دو مرحله شكل گرفت .

تشكیل بسیج پس از پیروزی انقلاب اسلامی

در این رابطه پیدایش بسیج در دو مرحله قابل توجه است :
1- بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد حركتی فرهنگی بودیم كه به واقع درجهت حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی مان به شمار می آید و در این مسیر شاهد تشكیل ارگانها و هسته های انقلابی نظیر سپاه ، كمیته های انقلاب و غیره بودیم كه نقش مردم در این حركت و تلاش چشمگیر و موثر بود به نظر می رسد بعد از رشد این نهادها مردم به این فكر می افتند
كه بایستی جهت كسب آمادگی در مقابله با دشمنان انقلاب آموزشهای رزم نظامی را ببینند و طبیعتا حركتی به نام بسیج در پایگاه ها و مساجد بوجود می آید كه آموزشهایی هم داده می شود..
2- مرحله دوم مصادف است با تصرف جاسوسخانه آمریكا كه با اشغال این لانه فساد توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شیطان بزرگ برای نجات خود از وضعیت موجود به توطئه هایی علیه جمهوری اسلامی دست زد‌ ، از جمله حمله نظامی به طبس ، غافل از اینكه شن ها مامور الهی شده و این توطئه را خنثی كردند یا مثلا حصر اقتصادی كه این توطئه هم خود عاملی شد برای حركت هرچه بیشتر مردم در جهت خودكفایی جمهوری اسلامی ایران ، ترور شخصیت های اسلامی ، كودتا و حركتهای مذبوحانه گروهكهای چپ و راست ، « الحمد الله الذی حعل اعداءنا من الحمقا » ؛ خدا را شكر كه دشمنان ما را از احمق ها قرار داد و از حماقت آنها همین بس كه سنت « لا یتغیر الهی اینست كه صالحان و شایستگان وارثین اصلی زمین هستند ولی آنها غافلانه هر لحظه در پی تدارك حیله جدیدی بوده و هستند و امام همیشه در جهادمان با دید وسیع و پیامبرگونه شان بخوبی دریافته بودند كه شیطان بزرگ بیكار نمی نشیند لذا در 5 آذرماه 1358 تشكیل ارتش 20 میلیونی را صادر فرمودند . در این فرمان حركتهایی را كه به نام بسیج در جامعه مطرح بود تسریع نموده و انسجام بخشیدند و از آن تاریخ بود كه مسوولین به این فكر افتادند كه سازمانی به نیروهای موجود در جامعه بدهند و در پی فرمان امام امت ، زن و مرد ، پیر و جوان از نوجوان 12 ساله تا پیر 70 ساله عاشقانه فرمان رهبرشان را لبیك گفتند

تعریف بسیج

بسیج به لحاظ لغوی به معنای سامان و اسباب ساز و سازمان جنگ : عزم و اراده ، آماده سفر شدن و آماده ساختن نیروهای نظامی یك كشور برای جنگ می باشد . ( دهخدا ، 1372 )
به نظر ما بسیج یك حركت منظم و سارمان یافته اجتماعی است كه با توجه به فرهنگ هر جامعه و به اشكال مختلفی در اثر شرایط خاصی مانند جنگ ، حوادث غیر مترقبه و حتی در زمان صلح و آرامش به صورت آماده باش بوجود می آید .
در جامعه ما نیز بسیج یك نهاد اجتماعی است . همانند خانواده كه به صورت عضوی از ساخت و نظام اجتماعی جامعه است به شمار می آید ، نهادی كه با هدف پاسداری از ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی بوجود آمده است و انحلال آن جز در صورت انحلال جامعه اسلامی قابل تصور نیست .
در اساسنامه بسیج مستضعفین ، بسیج را به این صورت تعریف كرده اند :
« بسیج نهادی است تحت فرماندهی مقام معظم رهبری كه هدف آن نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن و جهاد در راه خدا و گسترش حاكمیت قانون خدا در جهان طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران و تقویت كامل بنیه دفاعی از طریق همكاری با سایر نیروهای مسلح و همچنین كمك به مردم هنگام بروز بلا و حوادث غیر مترقبه می باشد . » ( سپاه از دید قانون 1362 )

هدف از تشكیل بسیج

آرمان والا و ایده بلند و هدف عالی انقلاب اسلامی ما را چنین می سزد كه از چار چوب مرزهای ایران بگذرد و دروازه های ملل محروم و توده های مظلوم و مستضعف جهان را بگشاید و پیام آرامش بخش و رسالت انسانی و رهائی بخش خویش را بگوش جان آنها برساند و زمینه های حكومت عدل الهی و جهانی امام عصر (عجل الله فرجه) را آماده سازد . و از این روی ، بسیج تمامی نیروهای فعال و آمادگی جهت تحقق این آرمان ارزنده انسانی ، امری ضروری و طبیعی به نظر می آید .
و از اینجا بود كه امام خمینی (ره) این قلب تپنده انقلاب و پیام آور آزادی و كرامت و هویت اسلامی و انسانی این قرن جهت مبارزه همه جانبه با آمریكای جهانخوار كه هر روز برای گسترش تجاوزات و سبعیت خویش ، چنگ و دندان نشان می دهد و در رویارویی با همه ابرقدرتهای تجاوزگر و تیز ، رشد انقلابی نهضت اسلامیمان روز 5/8/58 را بسیج عمومی اعلام فرمودند و هدف از تشكیل بسیج را گفتند كه « مملكت اسلامی باید همه اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشد » و در حالت كلی می توان گفت كه هدف از تشكیل بسیج را قرآن بیان نموده و در سوره توبه آیه 40
می فرماید: « ‌انفروا خفاقا و ثقالا و جاهدوا باموالكم و انفسكم فی سبیل الله ذلكم خیر لكم ان كنتم تعلمون » ؛ با كیفیت مختلف حركت كنید و كوچ كنید در حالیكه با بار سبك هستید . مجهز باشید و جهاد كنید با مال و جانتان در راه خدا ، و یكی دیگر از هدف تشكیل بسیج را بازوی ولایت فقیه دانسته و تك تك اعضای بسیج را سلول های بافت ولایت فقیه می دانیم . بهر حال هدف از تشكیل بسیج را جذب آموزش ، سازماندهی نیروهای مردمی دانسته و اصلی ترین مساله بسیج ، بكارگیری نیروهای مردمی در ماموریتهای محوله با توجه شرایط سنی بسیجیان اعم از دانش آموزی ، دانشجویی ، كارگری ، كارمندی ، عشایر و غیره می باشد تشكیلات بسیج به علت ساخت مردمی از یك طرف و گستردگی آن از طرف دیگر باید طوری تنظیم شود كه هم در زمان صلح و هم در زمان جنگ بتواند كارآیی لازم را داشته باشد .

اهمیت و ضرورت تشكیل بسیج

دفاع از مقدسات و ایدئولوژی اسلام ایجاب می كند كه در مقابل خطراتی كه آن را تهدید می كند به گونه ای منطقی و شیوه ای صحیح با آن خطر برخورد كرد . امام خمینی (ره) در مورد اهمیت و ضرورت تشكیل بسیج فرمودند : « دفاع از اسلام و كشورهای اسلامی امری است كه در مواقع خطر ، تكلیف شرعی و الهی و ملی است و برتمام قشرها و گروهها واجب است » .
همچنین اصل پیشگیری ایجاب می كند كه امت اسلامی برای مقابله با هر گونه خطر احتمالی از سوی دشمنان اسلام در آماده باش كامل بسر برده و آمادگی دفاعی برای هرگونه خطری كه اسلام را به مخاطره افكند را داشته باشند . فرمان صریح قرآن كریم در آیه شریفه « واعدوا لهم ما استطعتم من قوه » كه برای ترسانیدن دشمنان خدا و اسلام و امت اسلامی آمده است دال بر صحت این ادعا می باشد . از اینروست كه می بینیم در سفارشات اولیای اسلام نیز بر آماده بودن برای خطرات احتمالی بسیار تاكید شده است و از مسلمانان خواسته اند كه درهنگام خواب وصیت نامه و شمشیر را در زیر سر قرار بدهند و این نیست جز فرمان آماده باش برای لقاء الله و همچنین برای دفاع از دین خدا ، لذا سلاله نبوت ، رهبر راحل انقلاب اسلامی در این مورد خطاب به امت اسلامی فرموده اند : « مملكت اسلامی باید همه اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشد یكی از ابواب فقه باب رمی است . باب تیراندازی است ، آنوقت تیراندازی بوده حالا هم تیراندازی هست به یك طور دیگری » در اسلام با اینكه رهان ، یعنی یك چیزی را بگذارند برای چیزی كه نظیر قمار بازی می شود حرام است برای تیراندازی حرام نیست ، برای اسب دوانی حرام نیست .
سبق و رمایه یكی از مسائل فقه است برای اینكه همه افراد مستحب است كه سواری یاد بگیرند . حالا اتومبیل سواری و رانندگی را یاد بگیرند . و برای همه است كه تیراندازی را یاد بگیرند ، فنون جنگی را یاد بگیرند . باید ملت ما جوانهایشان مجهز باشند به همین جهاز و علاوه بر جهاز دینی و ایمانی كه دارند مجهز به جهازهای مادی و اسلامی هم باشند و یاد گرفته باشند . اینطور نباشد كه یك تفنگی كه دستشان آمد ندانند كه با آن چه كنند . باید یاد بگیرند و یاد بدهند . جوانها را یادشان بدهید همه جا . حضرت امام اضافه می كنند كه باید اینطور شود كه یك مملكتی بعد از چند سالی كه 20 میلیون جوان دارد 20میلیون تفنگدار داشته باشد و 20میلیون ارتشی داشته باشد » .( پیام انقلاب شماره 72 )

اهمیت و ضرورت تشكیل بسیج در جمهوری اسلامی ایران

بعد از تسخیر انقلابی لانه جاسوسی آمریكا انتظار آن می رفت كه از سوی دشمن شماره یك یعنی آمریكای جهانخوار توطئه ها و تحریكها بر ضد این كشور انقلابی شدت یافته و با گسترش آنها زمینه را برای دخالت نظامی آماده نماید ، تا با حمله مسلحانه به ایران و انقلاب اسلامی ، رژیم مردمی جمهوری اسلامی را از پای در آورد ، و حاكمیت طاغوت را دوباره برقرار سازد . بنابراین مشخص بود كه در این جنگ جدید امت اسلام نمی تواند فقط و فقط از مشت خویش استفاده كرده و به دفاع برخیزد بلكه ضرورت مسلح شدن و آموزش نظامی دیدن برای همه مشخص بود و احساس می شد كه اگر همه مردم وارد صحنه نشوند و با كیفیت و طرز كار سلاحها آشنایی نداشته باشند نمی توانند این سلاح ها را علیه شیطان بزرگ بكار گیرند . از اینرو تشكیل بسیج در تمام قشرها ( دانش اموزی ، دانشجویی ، كامند، كارگری ، عشایری و ... ) به شكل وسیعی صورت گرفت و امام امت فرمان تاریخی تشكیل بسیج عمومی را صادر و در رابطه با ضرورت آن چنین فرمودند : « الان در راس همه مسائل اسلامی ما قضیه مواجهه با آمریكاست . باید تمام تجهیزات ما بطرف این دشمن باشد. مبادا یك وقتی یك تبلیغات سویی بشود و نظرهای ما تشتت پیدا بكند و افكارمان افكار مختلف بشود ... باید الان همه افكار ها یك چیز باشد . چطور در ان وقتی كه ما مواجه با این قدرت شیطانی داخلی بودیم هیچ دیگر تشتتی در كار نبود . همه با هم یك فكر داشتید و الله اكبر می گفتید و مقابله با یك چنین قدرتی می كردید شما الان می دانید كه مقابله ما با یك قدرتی است كه قدرتش صدها برابر زیادتر از آن قدرت قبلی است . شما امروز یك چنین حالی دارید و مملكتمان یك چنین حالی دارد . مملكت شما الان یك حالی دارد كه اگر دیر بجنبیم برای همیشه تا آخر از بین رفته ایم . همه باید یكصدا باشند .سرو صدای امروز حفظ مقابله با آمریكاست ... باید همه قوایمان را مجتمع كنیم برای نجات دادن این كشور باید اگر مسائلی برایمان پیش بیاید هرچه هم سخت باشد تحمل كنیم . باز هم من تكرار می كنم كه بدانید شما با یك قدرتی مواجه هستید كه اگر غفلت بشود مملكتتان از بین می رود ، غفلت نباید بكیند غفلت نكردن به این است كه همه قوا را و هرچه فریاد دارید بر سر آمریكا بكشید ، هرچه تظاهرات بر ضد آمریكا بكنید قوای خودتان را مجهز بكیند و تعلیمات پیدا كنید و به دوستانتان تعلیم بدهید » ، كه امام (ره) دقیقا با فرمایشات پیامبرگونه خود ضرورت تشكیل بسیج را ترسیم نمودند .

شعر استاد شهریار در مورد بسیج

یاعلی باز از خدا دستی به همراه بسیج
جاودان کن در جهان این جلوه و جاه بسیج
یا علی خون حسینت کی رود از یادها
گو ببیند زینب این غوغای خون خواه بسیج
رهبر از نصر من الله داد فرمان جهاد
تا رسد فتح قریب از نصرت الله بسیج

با شعار یا محمد شیعه و سنی یکیست
نیست جز قرآن و حق ذکری در افواه بسیج
سر به درگاه خدا می ساید این جهد و جهاد
شهریارا تا بسایی سر به درگاه بسیج

شعری دیگر در مورد بسیج

بسیجی بنده خاصالهی است*بسیجی در حقیقت یک سپاهی است

بسیجی گلشن دین را گلاب است*بسیجی آرمان شیخ و شاب است

بسیجی پاك از هرنقصو عیب است*بسیجی صاف از هر شک و ریب است

بسیجی را توقع نیست در کار*بسیجی نه تشریفات می خواهد نه دستار

بسیجی بنده شایسته اوست*بسیجی سر به سر وابسته اوست

بسیجی دل به این عالم ندارد*دلش را بر خداي خود سپارد

بسیجی سنگرش سجاده اوست*وصالشدر شراب باده اوست

بسیجی مخلصدین مبین است*بسیجی پیرو مولاي دین است

بسیجی فانی اندر انقلاب است*بسیجی حامی اسلام ناب است

بسیجی نی به فکر ملک ومال است*نه اندر غصه اهل وعیال است

بسیجی شعله ائی از نار عشق است*بسیجی سنبل گلزار عشق است

نه دل بسته به این دنیاي فانی*نه غمناك است از بهر زندگانی

خدایا حق پیغمبر وآلش*بسیجی را نگهدار از زوالش

بسیجی آرزوي مومنین است*بسیجی نور چشمان امین است

“بسیجی” از جمله واژههایی است که به لطف انفاس قدسی امام تنها در لغتنامه و دایرهالمعارف انقلاب اسلامی

یافت میشود. “بسیجی” فرد عاشق سراز پا نشناختهاي است که لحظه لحظه زندگی خویش را وقف اسلام و قرآن

و ولایت و انقلاب اسلامی کرده است.

شناخت بسیجی در وضعیت کنونی و آینده از ضروریات بزرگی است که در سرنوشت سامان دادن به کشور، ترویج

اسلام ناب و تداوم راه مقدس انقلاب و امام راحل (سلامالله علیه) نقش تعیین کننده دارد.

ملاك و مبنا براي معرفت بسیجی، تفکر بسیجی است که ما را میتواند به گوشههایی از حیات معنوي او رهنمون و

ماهیت و شخصیت واقعی این انسان معنوي و الهی را براي ما روشن سازد.

در این نوشتار که به قلم سرلشکر بسیجی دکتر فیروزآبادي رئیس ستاد کل نیروهاي مسلح به رشته تحریر درآمده

ویژگیهاي بسیجی مورد بررسی و کاوش قرار گرفته است که تقدیم حضورتان میکنیم؛

بررسی مفهوم واژههاي اساسی تحقیق

1) بسیجی

“بسیجی” از جمله واژههایی است که به لطف انفاس قدسی امام تنها در لغتنامه و دایرهالمعارف انقلاب اسلامی

یافت میشود. “بسیجی” فرد عاشق سراز پا نشناختهاي است که لحظه لحظه زندگی خویش را وقف اسلام و قرآن

و ولایت و انقلاب اسلامی کرده است. او مطیع اوامر “ولی فقیه” زمان است؛ بر دشمن میتازد و امان از او

میبرد؛”پارساي” شب است و “شیر” روز؛ هدف غایی بسیاروالاي بسیجی او را در جایگاهی بس مقدس قرار

داده است. یک چریک یا یک پارتیزان براي جنگ خود علیه دشمن هدف عالی دارد. او میجنگد تا کشور و

مردمش را از تجاوز دشمن و از یوغ استعمارگر نجات دهد. این به نوبه خود هدفی عالی است؛ اما در این راه چیز

دیگري نیست. آخرش همین است و بس. اما بسیجی میجنگد چون بهواسطه ولی فقیه زمان خودمطیع اوامر الهی

است؛ یعنی میجنگد چون دستور خداوند، جهاد است و صلح میکند چون اراده خدا بر آن قرار دارد. این است که

به بسیجی روح و نشاط میدهد و او را تا ردیف اولیاي الهی ارتقا میبخشد. همین درجه از عبودیت و بندگی است

که آن یار سفر کرده را به وجد میآورد تا آنجا که بسیجی را فرزند خود میخواند و با آن درجه از خلوصی که در

وجود مبارکش سراغ داریم، برانگیخته شدن در روز محشر را با فرزندان بسیجیاش از خدا میخواهد. بدین ترتیب

معلوم میشود که بسیجی مفهومی کلیتر از رزمنده است چرا که مراتب بندگی فقط در جنگ نیست که تبلور مییابد

بلکه در تمام شئون زندگی بشري عینیت دارد. بسیجی کسی است که در هیچ یک از دستهبنديهاي مادي و متعارف

قرار نمیگیرد. نه متعلق به حزب است و نه متعلق به زمان، مکان،طایفه، صنف بخصوصی و نه هر دستهبندي دیگر.

زیرا بسیجی یار امام است و بسیجی عبد خداست وانسانی از تبار ابراهیم (علیهالسلام) که اسماعیلوار، مصمم

وعاشقانه به مسلخ عشق میرود؛ راه حق میجوید و سالک همیشه کوي دوست است.

2) تفکر بسیجی و ویژگیهاي آن

این واژه مقدس که اولین بار از پرتو کلام نورانی امام راحل تجلی یافت به یک معنا همان اندیشه واعتقادي است که

شریفترین فرزندان امام آن را آگاهانه برگزیدند و تمام فکر و خلق و خوي و عمل خود را با آن میزان، تنظیم

کردند تا آنجا که انسانهاي دیگري شدند با رایحهاي ولایی و صبغهاي الهی و جلوهاي قرآنی و به معناي دیگر تفکر

بسیجی به تمام و کمال، همان اندیشه و اعتقاد کامل به اسلام ناب محمدي (صلیالله علیه و آله) است یعنی بیاسلام

ناب، بسیجی نتوان شد و بیتفکر بسیجی، اسلام، اسلام محمدي نخواهد بود. بنابراین تفکر بسیجی، تعبیري بدیع از

مکتب اسلام و آئین الهی تشیع است. این تفکر ویژگیهایی دارد که همان شاخصههاي اسلام ناب محمدي(صلیالله

علیه و آله) و شاخصههاي اسلام علوي و اسلام زهرایی و اسلام عاشورایی حسینی و زینبی است.

امام خمینی(سلامالله علیه)احیاگر اسلام ناب محمدي (صلیالله علیه وآله) و پایهگذار و معلم مکتب “تفکر

بسیجی”در عصر ما بزرگترین تفسیر را از بسیج و تفکر بسیجی، ارائه میفرماید:”من... از خدا میخواهم که با

بسیجیانم محشور گرداند، چرا که در دنیا افتخارم این است که خود بسیجیام.”

با این تعبیر امام راحل هم بسیجی و تفکر بسیجی را تا اعلا درجه ستود زیرا به بسیجی بودن افتخار کرد و هم به

رهروان آموخت که تفکر بسیجی چیست و اسوه بسیجی کیست.

از برکات نهضت عظیم و مقدس اسلامی به رهبري حضرت امام راحل حضور هرچند کوتاه مدت ولی موثر و همه

جانبه تفکر امام راحل در همه صحنههاي حیات امت اسلامی بویژه در مهمترین حادثه انقلاب اسلامی یعنی دفاع

مقدس بود.

این حضور که از پشتوانه گرانبها از عالیترین درجات ایمان و عمل صالح برخوردار بود در کوتاهترین مدت منشاء

چنان تحولات شگرفی در میان رهروان شد که حتی گاهی راه باور را بر همرهان دشوار میکرد و رنگ و بوي

افسانه به خود میگرفت، اما عاقبت دشمنان هم دریافتند که تفکر بسیجی آنگونه که امام راحل پایهگذاري کرد،

کیمیایی است که حتی افسانهها را در وادي واقعیت به مبارزه میطلبد.

تفکر بسیجی آن چنان حقانیت اصحاب کربلا را به نمایش گذاشت که دیگر هیچ منکري نتواند شائبه مبالغه در

داستان فداکاران کربلا را به دل راه دهد.

تفکر بسیجی با اوصاف اعجابآورش چیزي نیست جز برنامه بینظیر توحید وعدالتخواهی وشاخصههاي آن چنین

است:

1. پیوند و بیعت با ولایت:

از محمد(صلیالله علیه وآله) و علی(علیهالسلام) تا مهدي(عج) و در زمان غیبت با ولایت فقیه.

2. ایمان و اخلاص:

تفکر بسیجی بیش از هر چیز بر ایمان خالصو محضبه غیب مبتنی است؛ ایمان به الله با همه اسما و اوصاف جمال

و جلالش بدون ذرهاي تردید یا شرك.

3. حریت در عبودیت:

در این مکتب، بندگی نه از روي طمع و نه از روي خوف بلکه از روي آزادگی و عشق به معبود است؛ همانگونه که

امیرمومنان(ع) در وصف خویش بیان فرمود لذا بسیجی بنده رب است نه بنده زر و زور؛ چه او شرافتمندتر از این

است که غیر از این باشد.

4. اطاعت آگاهانه:

از آنجا که بسیج در اصل خود تبلور آیه شریفه “اطیعواالله و اطیعواالرسول و اولی الامر منکم” (نساء 59 ) است،

بدون تردید اطاعت و فرمانبرداري آگاهانه در تفکر بسیجی جایگاه منحصر به فردي را به خود اختصاص میدهد

زیرا در تفکر بسیجی عنایت نهایی براي انسان، کسب رضایت معبود است و چنین غایتی جز با فرمانبرداري مطلق از

اوامر الهی که همانا عمل به تکلیف معین شده از سوي امام و ولی فقیه در زمان غیبت است، حاصل نمیشود.

اطاعت از فرماندهی از بدیهیترین ویژگیها و آشناترین شاخصههاي رزمندگان است که یک روز نداي هل من

ناصر حسین زمانه را با ترك مال و منال و جاه و مقام و درس و مدرسه پاسخ دادند و روز دیگر جام زهر پذیرش

قطعنامه را به امر فرمانده عزیزشان بر خویش گوارا کردند و سپس بلافاصله براي خرد کردن دندان تهاجم خائنان

منافق و صدام پلید “مرصاد” را آفریدند و ثابت کردند آن کس که بسیجی است چون موم در دست فرمانده بحق

خود نرم و انعطافپذیر است و انعطافپذیري در برابر فرمان حق، خصلت خاصهمه صاحبان تفکر بسیجی است.

5. عدالتخواهی:

از مهمترین ویژگیهاي تفکر بسیجی عدالتخواهی همه جانبه است در همه ابعاد اجتماعی، حقوقی، اقتصادي، سیاسی

و اخلاقی.

بسیجی تفسیر عدالت علی(علیه السلام) است که به قیمت تمام جهان حاضر نیست به قدر گرفتن پوست جویی از

دهان مورچهاي به کسی ستم کند اگرچه آن کس دشمن او باشد.

بسیجیان به حکم “کونوا قوامین لله شهداء بالقسط...”(مائده، 8) قائمان به قسط هستند و بدکاري هیچ قومی آنها را

به ستمکاري نمیکشاند. خودداري رزمندگان ما از مقابله به مثل با جنایات صدام علیه مردم از همین تعهد ناشی

میشد.

6. ظلمستیزي:

بسیجی مصداق فریاد عادلترین مظلوم و مظلومترین عادل خلقت یعنی فریاد “کونوا للظالم خصما و للمظلوم عونا”

امیرمومنان (علیهالسلام) است. بسیجی فرمانبردار امامی است که فرمود:”ما تا آخر در کنار مظلومان جهان میایستیم

و با ظالم میجنگیم” یعنی ما تا فناي فتنه در جهان مجاهده میکنیم (انفال، 39 ) و در میدان مبارزه با ظلم، لبه تیز

شمشیر خود را متوجه ریشه همه مظاهر فرهنگی، حقوقی، اقتصادي، سیاسی و اجتماعی ستمگران میکنیم و تا قطع

تمامی آن ریشههاي متعفن از پا نخواهیم نشست.

7. شهادتطلبی عاشقانه:

اشتیاق غرقه شدن در خون خود همواره بزرگترین آرزوي اولیاي الهی بوده است و “فزت و رب الکعبه” زبان حال

همه عاشورائیانی است که یک عمر استغاثه براي توفیق شهادت در راه خدا را پیشه خود میساختند و در انتظار آن

بیتابانه لحظه شماري میکردهاند.

داستان پیشی گرفتن اصحاب امام حسین(علیهالسلام) در میدان کربلا و رزمندگان ما در ایام دفاع مقدس علاوه بر

اثبات این حقیقت شگرف، گویاي اوج ازخودگذشتگی و کمالی است که از آشکارترین ویژگیهاي تفکر بسیجی

است.

8. ایثارگري کریمانه:

هرچند ایمان خالص به غیب، این باور را که انسان هرچه را در این دنیاي مادي در راه خداوند از دست بدهد در

واقع حقیقت آن را در اعلا مرتبهاش به دست آورده است، در تفکر بسیجی ایثارگري معناي گستردهتري دارد و آن

از خودگذشتگی است به تمام معنا. همه چیز براي رضاي خداوند در طبق اخلاصگذاشته میشود.

چنین تفکري انسان را تا آن اندازه متعالی میکند که حاضر میشود در گمنامترین وضعیت دنیوي در اوج بیتوقعی و

وارستگی از همه چیز خود بگذرد و چون حسین(علیهالسلام) با زمزمه “رضا برضاك”پاي در میدانی میگذارد که

در نظر خلایق چیزي جز دام بلا و مصائب نیست.

9. زهد و قناعت:

پس از روشن شدن ارتباط عمیق ایثارگري با تفکر بسیجی دیگر نمیتوان آن را منهاي زهد و قناعت تصور کرد زیرا

اساس این تفکر بر چیزي است که حتی سایه رفاهطلبی، راحتطلبی، شکمبارگی، اسراف، تبذیر، تجملپرستی و

دنیادوستی در قاموس آن راه ندارد.

تفکر بسیجی این است که کوله بار زهدي علیوار، توشهاي از سادهترین طعامها و سرپناهی از بیتجملترین بناها و

پوشاکی از مردمیترین پوششها را به همراه دارد.

بسیجی هنوز تصویر خانه گلی علی (علیه السلام) و اتاق کوچک امام خمینی(ره) و حسینیه بیتجمل جماران را بر

لوح دل خویش دارد و میداند که تفکر بسیجی یعنی عزم راسخ مبارزه و این عزم همانطور که امام بسیجیان

فرمودند با رفاه طلبی و راحتطلبی هرگز سرسازش ندارد.

10 . تواضع و صمیمیت:

اصولا آنچه بوي تکبر و خودبینی میدهد هزاران سال از فرهنگ متعالی بسیج و تفکر بسیجی فاصله دارد زیرا

بسیجی پیش از هر چیز همه سدهاي منیت و خودبینی را در هم شکسته است او در میان اسماي الهی محو و در

میان بندگان خدا ناشناس است. او علو و مرتبت را از آن خدا میبیند و اسوهاي دارد که هرگاه تازه واردي بر جمع

او و یارانش وارد میشد، نمیتوانست بدون راهنمایی یاران دیگر او را از دیگران بازشناسد (سنن النبی علامه

طباطبایی) او سردار رشیدي چون مالکاشتر داشته است که از شدت تواضع،جاهلان بر او جسارت میکردند و او با

کرامت آنان را دعا میکرد.

او امامی دارد که وقتی استقبالکنندگان لجام اسب او را کشیدند و در رکاب او دویدند به خشم آمد و بر آنان

خروشید که این رسم نه شایسته امیرمومنان است که خودمشی اهل ایمان را مشی تواضع میداند.

او امامی دارد که دعوت فقرا را به صرف غذایی از آب استخوان پخته میپزد و پیامبري دارد که چون بردگان،

متواضعانه مشی میکند و همچون آنان طعام صرف میکند و همچون آنان جلوس میکند در حالی که عزیزترین و

شریفترین است نزد خداي (نهجالبلاغه، خطبه 159 ، فراز 22 .) خود او آنگاه که در کنار زیردستان خود بر پشت

وانت سوار میشود و دیگران را بر جاي بهتر مینشاند میخواهد بگوید که من پرچمدار تفکر بسیجیام؛ تفکر آن

پیامبري که در زمان رواج رفتارهاي اشرافگرانه و استکباري سفیانیان در اوج عزت و اقتدار بر استر یا چارپایی

بدون زین و پالان سفر میکرد(سنن النبی علامهطباطبایی.) بر بوریایی میآرمید و پیاده مسافتهاي طولانی کوچههاي

مدینه را طی میکرد و همه اینها در حالی بود که حتی جبرئیل شایسته همراهی او تا “قاب قوسین اوادنی” (النجم،

9) نبود. نداي “ولاتمش فی الارض مرحا انک لن تخرق الارض و لن تبلغ الجبال طولا” (اسرا، 37 ) آویزه گوش

اوست تا مجمع یاران و اهل ایمان را مقرون صفا و صمیمیت کند و بوستان دین را بارورتر سازد.

11 . شجاعت و دلاوري:

حرکت شجاعانه پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله) در صفوف مقدم نبرد با دشمنان، مبارزه یک تنه حضرت امیر(علیه

السلام) با قويترین پهلوان عصر خویش آنجا که یک ضربت او بر همه عبادات جن و انس برتري یافت و ایستادگی

شجاعانه مظلومان کربلا در برابر سپاه بیشمار قساوتپیشگان یزیدي همه و همه برگهاي زرینی از پرونده

درخشان شجاعتهاي اعجابانگیز تربیتشدگان مکتب اسلام ناب یعنی تفکر بسیجی است. نبرد تن با تانک، نبرد

نوجوانان دریادل بسیجی با رزمدیدهترین فرماندهان دشمن و نبرد پابرهنگان جانباخته با میدانهاي بیترحم مین و

انفجار، پیشروي به قلب دشمن زیرباران آتش دشمن و بالاخره نبرد بدن با فولاد و آتش، جملگی آثار انکارناشدنی

تحولی هستند که تفکر بسیجی در همه معیارهاي محاسباتی انسان مومن پدید آورد.

سرگذشت فرماندهان شهید که بهمانند ستارگان درخشانی آسمان مصفاي انقلاب اسلامی را منور کردهاند، گواهان

صادق این حقیقتند که تفکر بسیجی محرك مقدسی است که همواره بهترینها را مشتاقانه به سوي سهمگینترین

میدانهاي مبارزه و نبرد سوق میدهد. شهیدان گرانقدري نظیرچمران، خرازي، حاج همت، باقري، باکريها، میثمی،

چراغی، کریمی، بروجردي، شفیعزاده، زینالدین و... الواح زرین دفتر عشق و شهادت و مکتب تفکر بسیجی هستند.

12 .صلابت و کوبندگی:

تفکر بسیجی آنگاه که دفاع از کیان اسلام و عزت مسلمین و حقوق مستضعفین در میان باشد، صیقلدهنده شمشیر

عدالتجو و ظلمستیز رزمندگان و استحکامبخش گامهاي استوار همراهان و یاران رسولالله خواهد بود. چه اینان در

کنار رسولالله(صلیالله علیه و آله) اشداء علی الکفار (فتح، 21 ) هستند و نامشان چون نام مولایشان لرزه بر اندام

منحرفان و مفسدان میاندازد.

اینان احیاگر خاطره رشادتهاي امیرمومنان و فرمانده دلاورش مالک و فرزند شهیدش عباس علمدار هستند و

اینان کسانی بودند که یک تکبیر آنان شیرازه سپاه دشمن را از هم میگسیخت و گروه گروه از آنان را ذلیلانه به

شکست و اسارت وا میداشت.

اینان فرزندان خمینی(رحمهالله علیه) بودند که چون ابراهیم با نداي تکبیر بتهاي شرق و غرب را در هم کوبیدند و

مستکبران را به عجز و ذلت کشاند.

13 . ابتکار و خلاقیت:

طراحی خندق در نبرداحزاب، آنگاه که جمعیت مومنان در محاصره سهمگین کفار و مشرکین قرار داشتند، نشان داد

که عنایت الهی چگونه اذهان اهل ایمان را به نور خود پویا میکند و البته این امر بدیهی است. او خود وعده

فرمود:”ان تتقوا الله یجعل لکم فرقانا”. (انفال، 29 ) او که به اهل تقوا شناخت عالی از همه رموز خلقت میدهد،

طبیعی است که کشف رموز جهان مادي در چنین مکتبی براي اهل ایمان و تقوا بسیار پیش پا افتاده خواهد بود.

تفکر بسیجی ذهن را چنان صیقل میدهد که پردههاي غیب را کنار میزند. حال چگونه در وادي روابط و حوادث

مادي چیزي بر صاحب این تفکر میتواند پوشیده بماند. اقدامات شگفتآور امام بسیجیان در مقاطع مختلف انقلاب

اسلامی و دفاع مقدس و نیز صدها نمونه استثنایی از ابتکارات رزمندگان اسلام در صحنههاي دفاع مقدس، حقایقی

است که نشانگر شکوفایی استعداد ابتکار و خلاقیت در مومنان است.

14 . شاخصههاي دیگري نظیر عزت نفس، گمنامی و دوري از شهرت طلبی، مدیریت و تدبیر شایسته، غیرت و

جوانمردي، تعهد و وفاداري، صبر و پایداري، ترحم و نوعدوستی حتی با دشمنان، عبادت واستغاثه به درگاه خداوند،

تکبر در برابر استکبار و ... نیز همگی درفرهنگ و تفکر بسیجی از درخشندگی خاصی برخوردارند که به جهت

رعایت اختصار از بیان آنها پرهیز میشود.

از دیدگاه امام(ره) تاریخ و سابقه بسیج به بیداري قوم بنی اسراییل و قیام آن قوم بر ضد ظلم فرعونی به فرمان

حضرت موسی علیه السلام و بسیج اصحاب پا برهنه و فقیر صفه در برابر ظلم و غارت اشراف بت پرست مکه، به

دعوت رسول اکرم - صلی الله علیه و اله و سلم – و نیز اهتمام ائمه اطهار علیهم السلام. که نگرش الهی داشتند و به

تشویق مردم به هم پیمانی براي حل مسائل سیاسی و کاهش گرفتاري مسلمین باز می گردد.

در عصر حاضر هم، بسیج مردم در جریان تحریم تنباکو و مبارزه بر ضد استعمار دولت انگلیس به فتواي مرحوم

میرزاي شیرازي و قیام پانزده خرداد در سال 1342 در برابر ظلم و خیانت رژیم پهلوي و استمرار مبارزه آنان تا

سنگ بناي بسیج بر حکم فقهی و جهادي ». سرنگونی حکومت شاهنشاهی در 22 بهمن 1357 ماهیت بسیجی دارد

استوار است؛ جهادي که مبتنی بر روحیه دفاعی باشد و نه تهاجمی یا جهان گشایی، بسیج در نظر امام مولودي

جدید است که کارشناسان جهانی نمی توانند آن را بشناسند، هر گاه قوه ایمان در ملتی زنده شود، همگان را به قیام

الله فرا می خواند و می تواند سرتاسر یک کشور را بسیج نماید، معیار حرکت بسیج هم همین اسلام و درك مفاهیم

.« عالیه آن است

از نظر حضرت امام براي پیدایش و تقویت روح ایمان در میان مردم که موتور حرکت بسیج هستند؛ دو عامل نقش

بی بدیل و غیر قابل انکار دارد؛ یکی مساجد، دیگري روحانیت.

مساجد مرکز بسیج مردمی بر ضد اهداف شوم دشمن است. مسجد در اسلام و در صدر اسلام همیشه مرکز جنبش

حرکت هاي اسلامی بوده، از مسجد، تبلیغات اسلامی شروع می شده است و حرکت قواي اسلامی براي سرکوبی

کفار و وارد کردن آنها در بیرق اسلام از مسجد بوده است، همیشه در صدر اسلام مسجد مرکز حرکات و مرکز

جنبش ها بوده است.

پیغمبر مسجد جیوش را براي کوبیدن قدرت ها تجهیز می کرد.روحانیت هم از این قدرت و توان بهره مند است که

بتواند مردم را بسیج کند.

براي اينكه رابطه بسيج و رسانه را كشف كنيم ابتدا نظري به بسيج و ماموريت هاي اصلي آن مي اندازيم و سپس نقش رسانه را مرور مي كنيم تا رابطه اين دو و تأثير و تأثرشان بر يكديگر آشكار شود.

ماموريت هاي بسيج
انسان وقتي با مفهوم بسيجي برخورد مي كند و مصاديق آن را در جامعه اسلامي مشاهده مي كند، با اندكي تعمق به واژه «بعثت» در قرآن كريم راه مي يابد. آيا به نظر شما بسيجي در فرهنگ انقلاب اسلامي، آن انسان مبعوث و برانگيخته اي نيست كه براي خود رسالت الهي قائل است. اگر چنين است به چند آيه كريمه از قرآن مراجعه مي كنيم تا ماموريت هاي بسيج را استخراج كنيم.
سوره بقره آيه 129
ربنا و ابعث فيهم رسولامنهم يتلو عليهم آياتك و يعلمهم الكتاب و الحكمه و يزكيهم انك انت العزيز الحكيم
حضرت ابراهيم در دعاي خود به درگاه احديت از او درخواست مي كند كه در بين موحدان رسولي را مبعوث كند تا ماموريت هاي زير را انجام دهند:
1- نشانه ها و آيات خدا را بخوانند و به سمع مردم برسانند.
2- كتاب خدا (قرآن) را تعليم نمايند.
3-حكمت (تصميم گيري در هر زمينه) را آموزش دهند.
4- آنها را پاك نمايند (به حيات طيبه برسانند.)
سوره آل عمران آيه 164
لقد من الله علي المومنين اذ بعث فيهم رسولامن انفسهم يتلو عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمه و ان كانوا من قبل لفي ضلال مبين
خداوند با بعثت رسول (ص) بر مومنان منت نهاده تا براي نجات آنها از گمراهي آشكار، آيات الهي را بر آنها بخوانند، آنها را تزكيه كنند و به آنها كتاب و حكمت تعليم نمايند.
سوره جمعه آيه 2
هو الذي بعث في الاميين رسولامنهم يتلو عليهم آياته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمه و ان كانوا من قبل لفي ضلال مبين
اين آيه هم همان ماموريت هاي دو آيه قبلي را به عنوان هدف از بعثت رسول بيان مي كند.

بسيج و حضرت امام (ره)
حضرت امام (ره) در آخرين پيام خود (67/9/2) ماموريت هاي زير را براي بسيج برشمرده اند:
بسيج شجره طيبه است
بسيج معراج انديشه پاك اسلامي است
يكي از ضروري ترين تشكل ها، بسيج دانشجو و طلبه است.
فرزندان بسيجي ام پاسدار اصول تغيير ناپذير «نه شرقي و نه غربي» باشند.
بايد بسيجيان جهان اسلام در فكر ايجاد حكومت بزرگ اسلامي باشند.
بدون آمريكا و شوروي مي شود به زندگي مسالمت آميز توام با صلح و آزادي رسيد.

بسيج و رهبر معظم انقلاب اسلامي
رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار اعضاي بسيج دانشجويي با معظم له (86/3/15) فرمودند:
بسيج به معناي فرد يا مجموعه آماده برآوردن نيازهاي انقلاب است، بسيجي كمر بسته اسلام و انقلاب است.
اهميت بسيج در داشتن يك درك متعالي از مسائل كشور و مسائل جهان است.
بسيج بايد جلوتر از همه وارد عرصه علم بشود و عرصه هاي علم، فناوري و نوآوري هاي علمي را تصرف كند. يكي ديگر از نيازهاي عمده شما مسئله اخلاق و معنويت است.

بسيج و قانون
در ماده 35 اساسنامه واحد بسيج مستضعفان (مصوب 61/6/15 مجلس شوراي اسلامي) هدف از تشكيل بسيج، «ايجادتوانايي هاي لازم در كليه افراد معتقد به قانون اساسي و اهداف انقلاب اسلامي» ذكر شده است.
در قسمتي از ماده 36 اساسنامه ماموريت هاي زير براي بسيج تعريف گرديده است:
تعليم و تربيت در زمينه هاي عقيدتي، سياسي و تخصص هاي مورد نياز
نتيجه- با مشاهده بيانات حضرت امام، مقام معظم رهبري و قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي نتيجه مي گيريم كه رسالت بسيجيان ايران و جهان اسلام، همان رسالتي است كه قرآن كريم براي رسول گرامي اسلام تبيين فرموده است و به تعبير امام راحل به «ايجاد حكومت بزرگ اسلامي» منجر مي شود.

ماموريت رسانه ها
در اين مورد هم ابتدا به سراغ قرآن كريم مي رويم. ماموريت مشترك همه انبيا (ص) رساندن پيام خدا به مردم مي باشد. براي اين منظور قرآن از كلمه (تبليغ) استفاده كرده است. تبليغ از ريشه (ب ل غ) است. مفردات راغب اصفهاني در توضيح اين واژه قرآني چنين مي نويسد: بلغ، بلوغ و بلاغ به معناي رسيدن به دورترين مقصد چه از نظر مكاني، چه از نظر زماني و چه از نظر هر امري از امور مورد نظر، مي باشد، به طوري كه انسان بر آن اشراف پيدا كند. بلاغ به معني تبليغ است. مثل آيه (هذا بلاغ للناس.) بلاغ به معناي (كفايت) نيز مي باشد. گفته مي شود (بلغته الخبر و ابلغته) يعني خبر را به او رساندم و ابلاغ كردم. «بلاغت» در مورد كلامي به كار مي رود كه هم ذاتا رسا باشد، هم از نظر معني صحيح باشد، هم مطابق معناي مقصود و مورد نظر باشد و هم از صداقت برخوردار باشد، به عبارت ديگر از نظر گوينده و شنونده داراي اعتبار باشد، يعني همان امري را كه گوينده قصد مي كند، شنونده هم آن را بپذيرد.»
با توضيح كلمه تبليغ به دو آيه قرآن مجيد اشاره مي شود:
سوره مائده آيه 67
يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله يعصمك من الناس ان الله لايهدي القوم الكافرين
«اي رسول! آنچه از جانب پروردگارت به تو نازل شده آن را تبليغ كن (يعني با بهترين شيوه، شفاف، رسا، صحيح و كامل به منتهاي مقصد و مقصود برسان) و اگر چنين نكني، ماموريت خدايي را به انجام نرسانده اي، خدا در اين باره حافظ تو مي باشد و كافران را هدايت نمي كند.»
سوره احزاب آيه 39
الذين يبلغون رسالات الله و يخشونه و لايخشون احدا الاالله و كفي بالله حسيبا
(پيامبران)، كساني هستند كه ماموريت هاي الهي را تبليغ مي كنند (كاملابه مقصد مي رسانند) و از او خشيت (خوف قلبي) دارند و از احدي جز خدا باكي به دل راه نمي دهند و خداوند براي محاسبه كافي است.

رسانه ها و ديگران
-1 انحصار رسانه اي- بن باگديكيان در كتاب «انحصار نوين رسانه اي، ناشر روايت فتح، »1385 مي نويسد: «امروزه استراتژي شركت هاي بزرگ رسانه اي داشتن سهام هاي عظيم و عمده در همه رسانه هاست؛ از روزنامه گرفته تا استوديوي فيلمسازي. اين استراتژي به اين كمپاني ها و هدايت كنندگانشان قدرت ارتباطي عظيمي داده كه در طول تاريخ هيچ حاكم مطلق يا حكومت ديكتاتوري نظيرش را تجربه نكرده است. دنياي كنوني در دست اين معدود بنگاه اقتصادي قدرتمند و انحصارطلب است كه تمام مردم را با اخبار، تصوير، اصوات و مكتوباتشان بمباران مي كنند. اين دنيايي است كه تمام نوزادان ما اكنون در آن متولد مي شوند؛ دنياي رسانه هاي گروهي.
«انحصار نوين رسانه اي» تلاشي است براي توصيف ماهيت، تاثير و بازيگران اين دنياي جديد و نحوه تكامل و پيشرفت حيرت انگيزشان در زمانه ما.
نظريه رسانه ها- امروز كتاب هاي زيادي در مورد نظريه رسانه ها نوشته شده است كه در آن به تاريخچه ارتباطات همگاني، نظريه جامعه انبوه، نظريه هاي ايدئولوژي ، نظريه گفتمان، اقتصاد رسانه ها، مسئله مخاطب، آموزش شهروندان، پيام، رسانه هاي سرد و گرم، انرژي پيوند ها، امپراتوري هاي كاغذ، مطبوعات، افشاگري حساب شده به عنوان يك شكل حكومتي، عصر خواستن براي انجام دادن، سينما، جهاني پيچيده در حلقه، تلويزيون، غول خجالتي، نبرد آيكون ها و ... پرداخته اند.
ديپلماسي رسانه اي- امروزه به تحليل رابطه رسانه ها و سياست خارجي مي پردازند، ديپلماسي رسانه اي را به عنوان ابزار سياست خارجي مطرح مي كنند، نقش ديپلماسي رسانه اي را در عصر جهان وطني بررسي مي كنند و معضلات سخت افزاري و نرم افزاري ديپلماسي رسانه اي را به تحليل مي نشينند.
رسانه و ثبات سياسي- اجتماعي- امروز نقش رسانه ها در ثبات يا بي ثباتي نظام هاي سياسي انكار ناپذير است. وحدت و امنيت ملي سخت تحت تاثير رسانه ها است. رسانه ها امروز كاركرد امنيتي دارند. اينترنت در بسياري از خانه ها، مغازه ها و بنگاه ها حضور دارد و براي آزادي اطلاع رساني و حتي تجارت حدي نمي شناسد. علاوه بر آن رسانه ها در زندگي روزمره، دين، فرهنگ، مردمسالاري، آموزش، اخلاق، اقتصاد، سياست، سنت، تجدد، سازمان هاي بين المللي، منطقه اي و محلي نقش تاثيرگذار دارد و از آنها تاثر مي پذيرد. يكي از خطرات جهاني، امپراتوري صهيونيسم بر رسانه هاي پر قدرت جهان است.
رسانه ها و جهاني سازي- امروز گسترش رسانه ها و شبكه هاي جهاني ارتباطات را شاخص ترين نشانه جهاني شدن معرفي مي كنند. اگر فكري، ايده اي و فرهنگي بخواهد جهاني شود و تاثير گذار باشد بايد از طريق «رسانه ها» منتقل و به مقصد برسد.

نتيجه گيري
اگر بسيج رسالت و ماموريت جهاني دارد- كه دارد- مي خواهد پيام بسيج مستضعفان را تبليغ كند، مي خواهد براي «ايجاد حكومت بزرگ اسلامي» زمينه سازي كند، اراده كرده است انديشه پاك اسلامي را به معراج برساند، در نظر دارد مرام و حكمت بسيجي را در جهان تعليم كند، نياز به پيشرفته ترين، گسترده ترين و با نفوذترين رسانه ها در سطح ايران و جهان دارد.

بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش برگلدسته های رفیع آن شهادت ورشادت سرداده اند. امام خمینی (ره)

پس ازگذشت چند ماه از پیروزی انقلاب اسلامی و تولد سپاه و کمیته ها،ارتش جمهوری اسلامی،حضرت امام((ره)) با دوراندیشی خاص خود ضرورت آموزش و سازماندهی عمومی همه مردم در قالب ارتش بیست میلیونی را برای مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمنان انقلاب اسلامی مطرح کردند و در آذرماه 1358فرمان تشکیل ارتش بیست میلیونی (بسیج مستضعفان) را صادر فرمودند،دردی ماه 1359واحدبسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جایگزین آن سازمان شد.

بسیج باحدود30 سال سابقه ی درخشان و حضور در همه ی عرصه ها گره گشای بسیاری از مشکلات عمده کشور بوده است .حضور حماسی بسیجیان در طول هشت سال دفاع مقدس برگ زرینی است در کارنامه این نهاد انقلابی و مردمی که در تاریخ ایران بی سابقه بوده است.

مقام معظم رهبری حضرت آیت ا...خامنه ای بسیج را چنین توصیف کرده اند :

بسیج عبارتست از مجموعه ای که درآن پاکترین انسانها، فداکارترین وآماده به کارترین جوانان کشور در راه اهداف متعالی این ملت و برای به کمال و به خوشبختی رساندن این مردم جمع شده اند و بسیج یعنی حضور ناشی از ایمان و اخلاص و انگیزه دینی و ایمان صادقانه در هر میدانی که کارآرایی و توانایی حضور درآن میدان را داراست،این معنای بسیج است در قرآن کریم در آیات متعددی به ضرورت بسیج و آمادگی مسلمانان برای مبارزه با دشمنان اشاره شده است ازجمله:

ای کسانی که ایمان آورده اید سلاح جنگ برگیرید و آنگاه دسته دسته و یا همه به یکبار متفق برای جهاد بیرون روید.

شما(ای مومنان) در مقام مبارزه با آن کافران خود را مهیا کنید و تا آن حد که بتوانید از آذوقه و تسهیلات و آلات جنگی و اسبان سواری برای تهدید دشمنان خدا و دشمنان خودتان فراهم سازید.